ယူကရိန်း၊ မြန်မာ၊ ဗီယက်နမ်(၂၀၁၄) မှာ ရုရှားက ယူကရိန်းပိုင်နက်ဖြစ်တဲ့ ခရိုင်းမီးယားကို သေနတ်တချက်မဖောက်ဘဲ ဝင်သိမ်းသွားတယ်။ အခု (၂၀၂၂) မှာ ရုရှားက ယူကရိန်း နယ်ထဲကို စစ်တပ်တွေ လွှတ်နေပါတယ်။
... နိုင်ငံရေးစနစ်နဲ့ ပထဝီ နိုင်ငံရေးရူ့ထောင့် ကြည့်ရင် ရုရှားနဲ့ တရုတ်တို့ ကြားမှာ တူညီချက်များစွာရှိသလို ယူကရိန်းနဲ့ မြန်မာတို့ကြားမှာ တူညီချက်များစွာ ရှိပါတယ်။
ရုရှားဟာ ယူကရိန်းနဲ့ ခြံစည်းရိုးချင်း ကပ်နေတဲ့ ဂရိတ်ပါဝါ ဖြစ်သလို တရုတ်ဟာလည်း မြန်မာနဲ့ ခြံစည်းရိုးချင်း ကပ်နေတဲ့ ဂရိတ်ပါဝါဖြစ်နေတယ်။ အဓိက ကုန်သွယ်ဖက် ဖြစ်သလို၊ ကြွေးရှင်လည်းဖြစ်တယ်။ ရုရှားနဲ့ တရုတ်တို့ဟာ အာဏာရှင်ဆန်တဲ့ နိုင်ငံတွေ ဖြစ်ပြီး ယူကရိန်းနဲ့ မြန်မာတို့ဟာ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကူးပြောင်းဖို့ အားယူနေဆဲ နိုင်ငံတွေဖြစ်တယ်။
...ယူကရိန်းက ရုရှားရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို လျစ်လျူရူ့ခဲ့တယ်။ ယူကရိန်းမှာ အကျင့်ပျက်ပြီး ရုရှားယိမ်းတဲ့ ညံ့ဖျင်းတဲ့ အစိုးရကို လူထုအုံကြွမှုနဲ့ ဖြုတ်ချနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
...ခရိုင်းမီးယား ဒေသမှာ ရုရှားလူဦးရေက ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ယူကရိန်းက ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ တာတာ (မွတ်စလင်) တွေက ၁၂ ရာခိုင်နှုန်း ရှိပြီး၊ ယူကရိန်း လူဦးရေရဲ့ ၉၇ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ရုရှားစကားကို အဓိက ဘာသာစကားအနေနဲ့ အသုံးပြုကြပါတယ်။.ယူကရိန်း အစိုးရသစ်က ရုရှား ဘာသာစကားကို တရားဝင် ဘာသာစကားအဖြစ်ကနေ ဖျက်သိမ်းလိုက်တဲ့အခါ ရုရှား လူမျိုးတွေအတွက် အန္တရာယ် ကျရောက်တော့မယ့် အရိပ်အယောင်တွေ တွေ့နေရတယ်ဆိုပြီး ပူတင်အတွက် အကြောင်းပြ တခါတည်း ရသွားပါတယ်။
...တကယ်တော့ ယူကရိန်းနဲ့ ရုရှားတို့ကြားမှာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၂၀ က နယ်မြေ မကျူးကျော်ရေး အကျုံးဝင်တဲ့ စာချုပ်ချုပ်ဆိုထားတာရှိပါတယ်။ အဲဒီစာချုပ်မှာ ယူကေနဲ့ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတို့လည်း လက်မှတ် ထိုးထားပါတယ်။
...အကယ်၍ ယူကရိန်း ဒါမှမဟုတ် ဂျော်ဂျီယာမှာ ရုရှားက စွန့်စွန့်စားစား နိုင်ငံရေးကစားလာရင် အမေရိကားရော၊ ဥရောပနိုင်ငံတွေပါ ဘာလုပ်နိုင်မလဲလို့ မေးရင် အဖြေက ဘာမှ မလုပ်နိုင်ပါဘူး” တဲ့။
...ယူကရိန်းနဲ့ ရုရှားဆက်ဆံရေးလိုပဲ မြန်မာနဲ့ တရုတ်ဆက်ဆံရေးမှာလည်း တရုတ်အကျိုးစီးပွား ဆိုတာကို လျစ်လျူမရူ့ဖို့ လိုပါလိမ့်တယ်။
...
23-feb-2022 Ne T Ny ပို့စ်မှ ကောက်နုတ်ပါတယ်။
.
.
ပုံ - Futurism စစ်ဝါဒီ
...အီတလီကဗျာဆရာ F. T. Marinetti (အက်ဖ် တီ မာရီနက်တီ)၏ စစ်ဝါဒီ ကြေညာစာတမ်း ထုတ်ဝေပြီး ၅ နှစ်အကြာတွင် ဒုတိယကမ္ဘာစစ် သည် အပြင်းအထန်စတင်ပါတော့သည်။ မာရီနက်တီကိုယ်တိုင်လည်း ၁၉၄၄ တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။
...ဖက်ဆစ်အီတလီ စစ်ဝါဒီကဗျာဆရာ မာရီနက်တီ (၁၈၇၆-၁၈၄၄) ရဲ့ အနာဂါတ်ဝါဒ Futurism ဖြစ်သည်။ အီတလီနိုင်ငံ၊ အီတလီလူမျိုးများသည် ရောမအင်ပါယာ အဖြစ်ကမ္ဘာ့သမိုင်းတွင် ကြီးကျယ်ခဲ့သော်လည်း မာရီနက်တီ ကဲ့သို့သော စစ်ဝါဒီကြောင့် ခေတ်သစ်ရောမ၊ အီတလီနိုင်ငံတွင် မူဆိုလီနီ ကဲ့သို့ အာဏာရှင်ပေါ်ပေါက်ပြီး၊ ဂျာမဏီဟစ်တလာ နှင့်ပေါင်းပြီး ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ယခုလည်း ရုရှား နိုင်ငံသည် မြန်မာစစ်ဝါဒီ များကို လက်နက်ထောက်ပံ့ရုံမက၊ ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်စစ်မီးမွှေး ခြိမ်းခြောက်နေသည်မှာ ဝမ်းနည်းစရာဖြစ်သည်။
.
.
သုံးသပ်ရရင်
...မြန်မာနဲ့ယူကရိန်း တူညီချက်များစွာရှိသလို လုံးဝမတူတဲ့ အချက်က ယူကရိန်း ရုရှားထံမှ လွတ်လပ်ရေးရတာ နှစ်၃၀ ပဲ ရှိပါသေးတယ်။ လောလောဆယ် ယူကရိန်း ပြည်သူ သန်း၅၀ နဲ့ စစ်တပ်က ညီညွတ်နေပါတယ်။ မြန်မာကတော့ မညီညွတ်ပဲ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းထားဆဲပါ။
...မြန်မာထက်စာရင် ဗီယက်နမ်က ယူကရိန်းနဲ့ ပိုပြီးတူပါတယ်။ တရုတ်ကူညီမှုနဲ့ ဗီယက်နမ်တွေက ပြင်သစ် နဲ့ အမေရိကန် နယ်ချဲတွေကို အနိုင်တိုက်နိုငမပါတယ်။ တရုပ်တပည့်မခံလို့ တရုတ်စစ်တပ်က ဗီယက်နမ်မြောက်ပိုင်းကို ၁၉၈၀ ခန့်က ဝင်သိမ်းဆုံးမပြီး ပြန်ဆုတ်သွားပါတယ်။
...အဓိက ဗီယက်နမ် ခေါင်းဆောင်ကြီး ဟိုချီမင်း အောက်မှာ ဗီယက်နမ်လူမျိုးများ ညီညွတ်ကြလို့ဖြစ်တယ်။ မြန်မာနဲ့ ယူကရိန်း ၂နိုင်ငံမှာ လူမျိုးစု များစွာ နေထိုင်ကြသော်လည်း ဗီယက်နမ်၊ ကိုးရီးယား တွေက လူတစ်မျိုးထဲက လူဦးရေရဲ့ ၉၀ ရာနှုန်း ရှိပါတယ်။ မတူညီချက်ပါ။
...ယူကရိန်း ကိုတော့ ရုရှား သိမ်းဖို့မလွယ်ပါ။
...ကရိုင်းမီးယား လူထုဆန္နခံယူပြီး ရုရှားတပ်ဝင်သိမ်းသလိုပဲ၊ နောက်ထပ် နယ်မြေ ၂ခု ဒွန်းနက်စ် နှင့် လူဟန့် ဒေသတွေလည်း ရုရှားတပ် ဝင်သိမ်းဖို့ သေချာသလောက်ပါ။ အမေရိကန်၊ အီးယူ အားလုံး ဘာမှမတတ်နိုင်ပါ။
...လက်ရှိ မြန်မာ စစ်အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ ကလဲ တရုတ်နဲ့အဆင်မပြေပါ။ စစ်ကောင်စီ လက်လျှော့ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ရဲ့ အင်အယ်ဒီ ပါတီနဲ့ ကြားဖြတ်အစိုးရ မဖွဲ့စည်းနိုင်ရင် မြန်မာပြည်သူတွေ လုံးပါး ပြီး စစ်ဒဏ် မရှုမလှ ၂နှစ်မကအောင် ခံရနိုင်ပါတယ်။
... ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကဲ့သို့ ခေါင်းဆောင်ကောင်း မသေခင် ပြန်လည်ညီညွတ်စေနိုင်ဖို့ပဲ မျှော်လင့်ပါတယ်။
ZNG
.
.
Myat Tun Oo
ယခုယူကရိန်းကို ရုရှားက ဝင်တိုက်ဖို့ပြင်နေတာ အားလုံးသိမှာပါ။ ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု ပြိုကွဲအပြီးမှာ ယူကရိန်းက အနုမြူလက်နက် သုံးပုံတစ်ပုံ ဆိုဗီယက်ကနေ အမွေဆက်ခံခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်၁၉၉၄ မှာ အမေရိကန်၊ ပြင်သစ်၊ အင်္ဂလိပ်နဲ့ ရုရှားက လုံခြုံရေးအာမခံလို့ သူ့အနုမြူလက်နက်တွေကိုဖျက်ပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို အနုမြူကို လုံခြုံရေးအာမခံချက်နဲ့ စွန့်လွှတ်ခဲ့ပေမယ့် ယခုအချိန်ရုရှားကကျူးကျော်လာချိန်မှာ ဘယ်နိုင်ငံကမှ သူတို့စစ်သားတွေလွှတ်ပြီး လာမကူတာ တွေ့ရမှာပါ။ ယူကရိန်းလိုဘဲ ဆိုဗီယက်နဲ့ တရုတ်ဟာလဲ ၁၉၆၉ မှာ နယ်စပ်အငြင်းပွါးမှုဖြစ်ပြီး စစ်ဖြစ်ခဲ့ပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် တရုတ်က ၁၉၆၄ မှာ အနုမြူဗုံး စမ်းသပ်ပြီးသွားလို့ စစ်ဖြစ်ချိန် ၁၉၆၉မှာ ရုရှား/ဆိုဗီယက်က ယူကရိန်းလိုတော့ ဝင်မသိမ်းရဲခဲ့ပါ။ နောက်ပြီး ယူကရိန်းနဲ့ ဂျော်ဂျီယာမှာ အစိုးရတွေက အနောက်အုပ်စုနဲ့နိးစပ်လိုတာကို အနောက်အုပ်စုက ဝိုင်းကြိုကြပေမယ့် ယခုလိုတကယ်ပြဿနာဖြစ်လာချိန်မှာ စီးပွါးရေးပိတ်ဆို့တာသာ အဓိကလုပ်တာတွေ့ရမှာပါ။ ရုရှားမှာ နိုင်ငံခြားအရန်ငွေ ဒေါ်လာနဲ့ရွှေ စုစုပေါင်းဒေါ်လာဘီလီယံ ၆၃၀ ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရေတိုမှာ သူ့အတွက်ပြဿနာမရှိပါ။
ဒီအဖြစ်အပျက်ကနေ စာရေးသူတို့ တော်လှန်ရေးအတွက် ဘာသင်ခန်းစာယူမှာလဲ? အရေးကြီးဆုံးသင်ခန်းစာကတော့ စာရေးသူတို့ကို အနောက်ကတပ်ဝင်လာပြီး ကယ်ဖို့ဆိုတာ မေ့လိုက်ပါ။ နောက်ပြီးကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးရပါမယ်။ မူဝါဒချမှတ်ရာမှာ ဘယ်နိုင်ငံကိုမှ သိပ်ကြိုက်အောင်လုပ်မနေဘဲ မိမိတို့တော်လှန်ရေးအောင်ဖို့အတွက် လုပ်စရာရှိတာကို လုပ်သွားရပါမယ်။ ရှင်းစရာရှိသူကို ဘီဘီစီက ဝေဖန်မှာကြောက်မနေဘဲ ရှင်းရပါမယ်။ အမှားဆိုတာရှိနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ PDF က မအလယဉ်တန်းကို ခြုံခိုတိုက်တယ်ဆိုပါစို့။ အဲ့ဒီယာဉ်တန်းက စာရေးသူနဲ့ မိသားစုပါလာတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ငါ့ကိုထောက်ခံသူလား ဘာလားဆိုတာ PDF တွေအတွက် ခွဲခြားသိဖို့ကမဖြစ်နိုင်ပါ။ နောက်ပြီး စာရေးသူမိသားစုပါလာလို့ အရပ်သားဝတ်စုံမိုလို့ မပစ်ခဲ့ရင်လဲ မအလတပ်ကနောက်ပိုင်း ဒီနည်းကိုသုံးပြီး တပ်ရွှေ့လာမှာပါ။ ဒါကြောင့် စစ်ယူနီဖောင်းနဲ့တွေ့ရင် သေနတ်ပါသူဆိုရင် အရပ်ဝတ်နဲ့ဖြစ်ဖြစ် မိသားစုနဲ့ဖြစ်ဖြစ်၊ စစ်ဝတ်စုံနဲ့ဖြစ်ဖြစ် လုပ်စရာရှိတာကိုလုပ်မှ စစ်ပွဲက အောင်နိုင်မှာပါ။
နောက်အာဏာရှင်များဟာ လက်နက်အင်အားစကားကိုသာ နားလည်ပါတယ်။ ဒါက အမေရိကန်-ကျူးဘား ဒုံးပျံအရေးအခင်း၊ ဆိုဗီယက်-တရုတ်နယ်စပ်အငြင်းပွါးမှု၊ အီရတ်၊ လစ်ဗျားကိစ္စတွေက ပြနေပါတယ်။ ထိုအားရှိဖို့က လက်နက်လိုပြီး ထိုလက်နက်ကောင်းရဖို့အတွက် စာရေးသူတို့က ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးပြီး ဆက်ထောက်ပံ့ရပါမယ်။
အကျဉ်းချုပ်ရရင် ယူကရိန်းကပေးတဲ့သင်ခန်းစာက အနောက်ကိုမမျှော်ဘဲ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးပြီးလုပ်စရာရှိတာကို လုပ်ဖို့ပါ။ မိမိတို့နယ်မြေရလာရင် ထောက်ခံသူက နောက်ကလိုက်လာပါလိမ့်မယ်လို့ပြောပါရစေ။ နောက်သင်ခန်းစာက တော်လှန်ရေးကို တော်လှန်ရေးသဘောအနေနဲ့သာ ပြတ်ပြတ်သားသားလုပ်ကြဖို့ပါ။ တူမီးနဲ့ အမေရိကန်စစ်တပ်လို စစ်စည်းကမ်းအတိုင်းတိုက်နေရင် အဆင်မပြေသလိုဖက်ဆစ်တပ်ရဲ့ ဉာဏ်နီဉာဏ်နက်ကို ရိုးသားစွာတိုက်လို့မရပါလို့ပြောပါရစေ။
photo credit and reference: BBC and Bank of Russia
https://www.myattunoo.com/
