Monday, November 27, 2017

ကမၻာ ့ထိတ္တန္း စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံထုတ္လုပ္တဲ့ အစၥေရးႏိုင္ငံကို ၃ပတ္သင္တန္း (ေဒၚသိန္းသိန္းေအာင္၊ စိုက္ပ်ိဳးပညာရွင္)

26,  Nov 2017Leaving to Israel for 3 weeks training....before departure with dear sister ThandaAye and lovely niece KyawtKaythi, and Ko Thein Naing family. အစၥေရး ကို ခဏသြားလတ္အူးမယ္ေနာ္၊ ၃ ပါတ္ေတာင္ ေဆာင္းခို သင္တန္းတက္ရမွာဆိုေတာ့ အေႏြးထည္ေတြဘာေတြနဲ႔ ၂ အိတ္ျပင္သြားတာ ၊ ရန္ကုန္ကေန ဘန္ေကာက္ထိ TG ကေတာ့ ၂ လံုးရေပမဲ့ ၊ ဆက္စီးရမဲ့ transit အစၥေရး ေလေၾကာင္းလိုင္း YL က လူတေယာက္ အိတ္တလံုးပဲ baggage ေပးလို႔ ေသတၱာအေသးကို hand carry လုပ္ဖို႔ ပစၥည္းေတြျပန္ေျပာင္းထဲ့ရတာ ဖတ္ဖတ္ေမာသြားတာပဲ။ ဒါလဲ မဟာ lesson learn ပါတကား၊ ႏိုင္ငံတကာ ခရီးမသြားျဖစ္တာၾကာလို႔ သတိမထား ႀကိဳမစံုစမ္းထားတဲ့ ပစ္မႈေပါ့။ TG counter က ကေလးမ ကေသခ်ာ မွာလိုက္ေသးတယ္၊ အျပန္လဲ transit ကို တလံုးပဲ ရမွာေနာ္တဲ့။ ဟဲဟဲ လက္ေဆာင္ေတြဘာေတြ ေမ်ာ္လင့္ေနသူေတြ သေဘာေပါက္။



26,  Nov. 2017၊ ျပဴတင္းေပါက္ေသးေသးေလးေတြနဲ႔၊ လူေတြမ်က္ႏွာေက်ာေတာ္ေတာ္တင္း၊ ကိုယ္မ်ားမ်ားရီျပမွ နဲနဲေလး ျပန္ရီျပတယ္ေလ၊ ဒါလဲ စိတ္ဝင္စားစရာပဲ၊
သင္တန္းသားေတြ ေနရတဲ့ appartment က kitchen ေလးရယ္၊ ဧည့္ခန္း၊ ဝရံတာေလးရယ္၊ အခန္း ၅ ခန္း မွာ တေယာက္တခန္းစီ၊ တနဂၤေႏြေန႔ေရာက္သူေတြ ကြကိုယ္ စားႏိုင္ေအာင္ ေရခဲေသတၱာထဲ ေပါင္မုန္႔၊ ၾကက္ဥ၊ ေထာပတ္၊ ႏြားႏို႔ ၊ ေကာ္ဖီ၊ အသီးအႏွံ အျပည့္ထဲ့ေပးထားတယ္၊ ခဏေနရင္ ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ေတာ့မယ္။ စားစရာ ေတြထဲ့ေပးလိုက္တဲ့ သယ္ရင္းေလးေတြ ေက်းေက်းပါလို႔၊ အခ်ိန္ကေတာ့ ရန္ကုန္ထက္ ၄နာရီခြဲ ေနာက္က်တယ္၊ ေနာက္ေန႔ေတြ႔တာေတြ ထပ္ေရးအူးမယ္ေနာ္၊ မ်က္ေစ့ေနာက္ရင္ ေက်ာ္သြားၾကပါ
.-----------------------------------------------------------------------------------

.27, Nov. 2017
ဒီေန႔သိရတာေတြ အမ်ားႀကီးထဲက စိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတာ တခုက အခုေရာက္ေနတဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေရးမဟာဌာန ေနရာ ၊ စာသင္ေဆာင္ ၊ လူေနေဆာင္ အားလံုးဟာ Weitz Center for Sustainable Development ေခၚတဲ့ NGO ႀကီးကပိုင္တာျဖစ္ၿပီး၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး တကၠသိုလ္ ကေနရာ ငွါးခ နဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈေတြအတြက္ ျပန္ေပးရတယ္ ဆိုတာရယ္၊ NGO နဲ႔ အစိုးရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အရမ္းေကာင္းတာရယ္၊ တကၠသိုလ္နဲ႕ NGO ေပါင္းၿပီး လက္ေတြ့အသံုးခ်သုေတသနေတြ လုပ္တာ အရမ္းေကာင္းတာရယ္။
အစၥေရး ဟာ အလြန္ေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေလး ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဝင္ေငြအရမ္းမမ်ားတာမို႔. သူ႔ေလာက္ မဖြံ႔ၿဖိဳးတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို ကူညီဖို႔ရာမွာ အေျခခံ အေဆာက္အဦလို စရိတ္မ်ားတာေတြ အတြက္မကူႏိုင္ေပမဲ့၊ နည္းပညာ အလြန္ေ႐ွ႕တန္းေရာက္တဲ့ျပင္ သုေတသနေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးလွတာမို႔ ၊ Capacity building လို႔ေခၚတဲ့ နည္းပညာျဖန္႔ျဖဴးေပးမႈမွာေတာ့ ေ႐ွ႕တန္းက လုပ္ေဆာင္ေပးေနတယ္။ လူေတြကို နည္းပညာ အသိပညာျဖန္႔ေပး ရာမွ ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္ပိုင္ တိုးတက္ ေ႐ွ႕တန္းေရာက္လာႏိုင္မႈအေပၚ သက္ဝင္ယံုၾကည္စြာ လုပ္ေဆာင္ၾကတယ္။
အစၥေရးနိုင္ငံ အေၾကာင္း နဲ႔ စိုက္ပ်ိုးေရးဖြံျဖိုးမွု အေၾကာင္း ေျပာေတာ့ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမ်ိဳးေရး၊ ယံုၾကည္မႈ နဲ့ သမိုင္း ဆိုင္ရာေတြ ႐ႈတ္ေထြးတာကို ႀကိဳသိၿပီးသား ဖတ္ၿပီးသိၿပီးသားျဖစ္တာေတာင္ ေမးစရာေမးခြန္းေတြ အမ်ားႀကီးပဲ၊ သင္တန္းသားေတြကလဲ ေမးခြန္းေမးပါဆို အာ့အေၾကာင္းေတြပဲေမးၾကေတာ့ ဆရာခမ်ာ အခ်ိန္မွီ ျပီးရမွာေတြၿပီးေအာင္ မနဲ ႀကိဳးစားရတယ္။ ေခြၽးေတြကို ၿပိဳက္ၿပိဳက္က်တဲ့ထိပဲ။ သင္တန္းသားေတြကလဲ အမ်ားစုက သူ႔ႏိုင္ငံရဲ႕ policy maker ဒါမွမဟုတ္ အဓိကဆက္စပ္ေနသူေတြဆိုေတာ့ ေမးမယ္ ဆိုတာခ်ည္းပဲ။
အခ်ိန္ေနာက္က်သြားလို႔ country presentation ေပးဖို႔ ၁၅ ႏိုင္ငံမွာ ဒီေန႔ တစ္ႏိုင္ငံ ကပဲ ေပးဖို႔ volunteer ေခၚေတာ့ တေယာက္မ်က္ႏွာ တေယာက္ၾကည့္ ဘယ္သူမွ မစေတာ့ထံုးစံအတိုင္း ျမန္မာ့သတၱိနဲ႔ အရင္ဆံုး ထေျပာပလိုက္တယ္။ ဘာရမလဲ မဟုတ္ရင္ အေႂကြးက်န္ရင္ ညလဲ ဒီအေၾကာင္းပဲေတြးေနရမွာေလ၊ ပထမဆံုးဆိုေတာ့ မွားမွား မွန္မွန္ ျမန္ျမန္ေႏွးေႏွး ေအးေဆးပဲေပါ့။ ဖြံၿဖိဳးမႈေနာက္က်ဆံုး ႏိုင္ငံက ဘာမ်ား policy ေဝဖန္စရာ မ်ားမ်ား႐ွိမွာလဲ၊ ႐ွိလဲ မေျပာေသးဘူးေလ၊ ဆရာ သင္ဖို႔ခ်န္ထားတယ္။ တစ္ေယာက္ထဲဆိုေတာ့ တင္ျပခ်ိန္ အခ်ိန္ကန္႔သတ္ထားေပမဲ့ ေဆြးေႏြးခ်ိန္ အမ်ားႀကီးရေတာ့ အားလံုးက ကိုယ္နဲ႔ တကြ ႏိုင္ငံကို ေသခ်ာမွတ္မိသြားတာ အျမတ္ပဲ၊ သိတယ္မလား ဂ်င္းထည့္စရာ႐ွိ ျမန္ျမန္ထဲ့မွ။
.-----------------------------------------------------------------------------------


28, Nov 2017
ဒီေန႔ ေတာ့ ၁၅ ႏိုင္ငံက သင္တန္းသား အသီးသီး ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ ေက်းလက္ ေဒသဖြံၿဖိဳးေရး ဆိုင္ရာ မူဝါဒေတြ၊ မဟာဗ်ဴဟာ ေတြရဲ႕ အားသာခ်က္၊ အားနဲခ်က္၊ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ျပသနာေတြကို သံုးသပ္တင္ျပၾကတယ္။ အားလံုးျခံဳၾကည့္ရင္ မဖြံ႔ၿဖိဳးပဲက်န္ခဲ့တဲ့ အဓိက တရားခံက မူဝါဒ မေကာင္းလို႔ မဟုတ္ဖူး၊ လူေတြ မေကာင္းတာျဖစ္တဲ့ အဂတိ လိုက္စားမႈေတြကို မထိမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္တာကိုပဲ ေတာ္ေတာ္ အေျပာမ်ားတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ေတာ္ေတာ္တူတာက အစိုးရ ဝန္ႀကီးဌာန အျခင္းျခင္းေရာ၊ ဝန္ႀကီးဌာနတူ ဌာနအခ်င္းခ်င္းေရာ ခ်ိတ္ဆက္ ပူးေပါင္းၿပီး ရည္ရြယ္ခ်က္ တူရာဆီ သြားတာမွာ ညီၫြတ္မႈ နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္အားနည္းတာပဲ၊ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေက်းလက္ေဒသ စိုက္ပ်ိုးထုတ္လုပ္ေရးမွာ သမဝါယမစံနစ္ လို့ ေခၚလို့ရတဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈပံုစံကို ခ်ဥ္းကပ္ေဆြးေႏြးၾကၿပီး၊ မူေကာင္းေပမဲ့ လူမေကာင္းတဲ့ျပသနာ၊ မထိန္းခ်ဳပ္ မကိုင္တြယ္ႏိုင္တဲ့ ျပသနာကို ေဇာင္းေပးၾကတယ္။

ဒီေန့အဖို့ ေတာ္ေတာ္ႀကိဳက္တဲ့ စာလံုးေလးတစ္ခုကေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံ စိုက္ပ်ိုးေရးနဲ႔ ေက်းလက္ဖြံျဖိုးေရး အတြက္လဲ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနၿပီလို႔ထင္တဲ့ Agro Food Production ကို အေျခခံတဲ့ Food and Economic Security ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာပါ။ စိုက္ပ်ိဳးေရးထြက္ကုန္ေတြကို ကုန္ၾကမ္းခ်ည္းပဲေရာင္းေနၿပီး အစားအစာ အျဖစ္ေျပာင္းလဲထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ နည္းပညာ အတတ္ပညာ ကြၽမ္းက်င္မႈေတြ မ႐ွိလာမခ်င္း ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ မ႐ွိႏိုင္ပဲ စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳး တိုးတက္မႈကလဲ မ႐ွိႏိုင္ဘူးေလ။
အေတြးတစ္စ မ်ွပါ။ ကိုယ့္သေဘာထားနဲ႔ ကိုက္ညီလို႔ မွတ္တမ္းတင္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္ေန႔ သင္ရမဲ့စာေတြနဲ႔ ခ်ိန္ညႇိရအံုးမွာပါ။
ဒီညေန မွာ Rehovot ၿမိဳ႕ေလးထဲ ေျခလ်င္ပတ္ၿပီး ေလ်ာက္သြားရတာေတာ့ အေတြ႔ၾကံဳေကာင္းေလးပါ။ ခေလးဘဝ ျပန္ေရာက္သြားသလို အရမ္းေပ်ာ္ၾကတယ္။ အစစ အရာရာေစ်းျကီးတဲ့ ႏိုင္ငံပါဘဲ။ အရမ္းေအးတဲ့ ရာသီဥတုမွာ ေခြၽးၿပိဳက္ၿပိဳက္က်ၿပီး ေမာေမာနဲ႔ လမ္းေဘး ေရခဲမုန္႔ဝယ္စားၾကတယ္။ ဓာတ္ဖမ္းၾကတယ္၊ အေဆာင္ျပန္ေရာက္ေတာ့ ညေနစာစားေတာ့ ပါလာတဲ့ လၻက္ေတြသုတ္ေကြၽးေတာ့ အရမ္းႀကိဳက္ၾကတယ္။
တစ္ေန့တာ အေၾကာင္းေတြ ျပန္ၿပီး စားျမံဳ႕ျပန္ၾက၊ ရီၾက ေက်ာင္းသူေလးေတြဘဝ ပီပီျပင္ျပင္ျပန္ရ။ ဘဝ ႀကီးက သာသာယာယာ႐ွိသား။
ဒီမွာ ထပ္ဆင့္ကံေကာင္းတာေလးကေတာ့ အရင္တစ္ပါတ္ ႐ွမ္းျပည္မွာ Irrigation training လာေပးတဲ့ expert က viber ကေန ဆက္သြယ္လာၿပီး လာမဲ့ စေန အားလပ္ခ်ိန္မွာ Israel Agriculture အေၾကာင္း အခ်ိန္တိုတြင္းေလ့လာႏိုင္ဖို႔ ကားနဲ႔လာေခၚၿပီး လိုက္ျပမယ္ဆိုေတာ့ အတိုင္းထက္လြန္ ထီေပါက္သလိုေပါ့။ တစိမ္းႏိုင္ငံ တခုမွာ ကိုယ့္ကို အိမ္႐ွင္အေနနဲ႔ ဧည့္ခံေပးမဲ့သူ႐ွိတာလဲ မဂၤလာ တစ္ပါးပါတကား။ အမွန္ေတာ့ သူေနတဲ့ ၿမိဳ႕က ကိုယ္ေရာက္ေနတဲ့ ၿမိဳ႕ေလးနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေဝးပါတယ္။ ေက်းဇူးပါပဲ ဆရာေရ။
ဆက္ေရးအံုးမွာေနာ္.....
.-----------------------------------------------------------------------------------

1. December 2017
2 hrsအစၥေရး ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့သမိုင္းေၾကာင္း အထိုက္အေလ်ာက္ဖတ္ဖူးသိဖူးေပမဲ့ ဒီေန့ စာသင္တဲ့ ဆရာမကိုယ္တိုင္ေျပာျပတဲ့ သူ႔ မိခင္ရဲ႕ အေမ ၊ သူ႔ အဖြားအေၾကာင္း ဥပမာေလး ကို နားေထာင္ၾကည့္ရေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးနက္လွပါတယ္။ အတိုခ်ဳပ္ ျပန္ေျပာရရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ ျပန္႔က်ဲေနထိုင္ၾကတဲ့ ဂ်ဴး လူမ်ိဳးေတြအနက္ သူ႔အဖြားကေတာ့ ပိုလန္ ႏိုင္ငံကပါ။ ေမာင္ႏွမ ၁၃ ေယာက္႐ွိၿပီး၊ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္မွာ ၁၉ ႏွစ္အရြယ္ ႐ွိေနခဲ့တယ္။ အာ့ အခ်ိန္တံုးက ဂ်ဴးေတြရဲ႕ ေ႐ွး႐ိုးအယူအဆအရ ေဂ်႐ုဆလင္ ေခၚတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ ဘုရား႐ွိရာ အရပ္ ကို သြားခ်င္တိုင္းသြားလို္မရပဲ၊ ဘုရား႐ွင္ က သတ္မွတ္ သြားခြင့္ျပဳမွ သြားရပါတယ္။ အဲ့ဒါကလဲ ဘယ္ေတာ့မွန္းမသိပဲ အမိန္႔ေတာ္ကိုေစာၚ့ ဆိုင္းေနရတဲ့သေဘာပါ။
တစ္ညမွာ ေတာ့ စြန္႔စားလိုသူ၊ မေစာင့္ဆိုင္းလိုသူ သူမလို ၁၉ ႏွစ္ ၂၀ ႏွစ္ အရြယ္ လူငယ္တစ္စုဟာ ေလွႀကီးတစ္စင္းနဲ႔ ရြက္လႊင့္ၿပီး ဘုရားသခင္ႏိုင္ငံေတာ္ကို႐ွာေဖြၿပီး ကိုယ္ပိုင္ ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာေရးစြန္႔စားခရီးထြက္လာၾကတယ္။ သူမ အေဖက သိပ္စိတ္ဆိုးၿပီး ဘုရား အလိုေတာ္ ကို ဆန္႔က်င္လို႔ဆိုၿပီး ေသလူ အျဖစ္သတ္မွတ္လိုက္တယ္။
ေဂ်ရုဆလင္ တဝိုက္ ကို ေရာက္လာတဲ့ လူငယ္ ေလးေတြ အခက္အခဲ နဲ႔ ေရာဂါမ်ိဳးစံု အစားအစာ မ႐ွိမႈေတြျကားထဲက ႀကိဳးစားၿပီး စိုက္ပ်ိဳး လုပ္ကိုင္ ၿပီး ေျမေနရာေတြခ်ဲ့ထြင္ ေနထိုင္ၾကတယ္။ ေနရာကလဲ လူေတြသိပ္မေနလိုတဲ့ သဲကနၱာရမို႔ သူတို႔ကို အာ့ေနရာက မူလေနသဴေတြက ေျမေတြျပန္ေရာင္း ၾကတယ္။
ေနာက္ ၁၀ ႏွစ္အၾကာ ၁၉၃၉ မွာ ပိုလန္က ဂ်ဴးလူမ်ိဳး ၃ သိန္းေလာက္ကို နာဇီ ဂ်ာမန္ေတြက အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ သတ္ပစ္လိုက္ေတာ့ သူမရဲ႕ ေမာင္ႏွမ အားလံုးေရာ အေမေရာ အသတ္ခံလိုက္ရၿပီး အေဖကေတာ့ လြတ္လာခဲ့တယ္။
သူမ ဆီကို သူ႔ အေဖေရာက္လာေတာ့ သူမမွာ သမီးေလး တစ္ေယာက္႐ွိေနပီ၊ သူ႔ အေဖက သူ႔ အမွား သိၿပီး သူ႕သမီးရဲ႕ ေျခဖ်ားကို ငံု႔နမ္းခဲ့တယ္။ အဲဒီအမ်ိဳးသၼီးေလးက ဒီေန႔ စာသင္တဲ့ ဆရာမေလး ရဲ႕ အဖြားေတာ္သူေပါ့။
ဇာတ္လမ္းေလးကို ႐ိုးရိုးေလးပဲေျပာျပပါတယ္။ ေပးခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာ message ကေတာ့ သူတို႔လူမ်ိဳးေတြ ဟာ သမိုင္းက သင္ေပးခဲ့တဲ့ သင္ခဏ္းစာေၾကာင့္ အျမဲ သူမ်ား သို႔မဟုတ္ တေယာက္ေယာက္ က ခြင့္ျပဳမွ၊ ခိုင္းမွ၊ အမိန္႔ေပးမွ တစ္ခုခုကို လုပ္ရမယ္ ဆိုတဲ့ စိတ္ကို အၿပီးတိုင္စြန္႔လႊတ္ခဲ့တယ္။.အျမဲ ႀကိဳတင္ စဥ္းစားတယ္၊ ႀကိဳလုပ္တယ္၊ သူမ်ားခိုင္းတာ မေစာင့္ဘူး၊ Proactive ျဖစ္တယ္။
Entreprenership စိတ္ အျပည့္႐ွိတယ္။ ႏိုင္ငံ ဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့ေနရာမွာလဲ ဒီလိုပဲ ႏွလံုးသြင္းတယ္။ အရမ္းႀကိဳးစားၾကသူေတြျဖစ္တယ္၊ ႏိုင္ငံမ႐ွိပဲ ေနခဲ့ရတဲ့ ၊ မ်က္ႏွာ ငယ္ခဲ့ရတဲ့ ဘိုးဘြား ေတြရဲ႕ ဘဝကို အစဥ္ေအာင့္ေမ့ၾကတယ္။
သင္တန္းနဲ႔ ဆက္စပ္ေျပာရရင္ အစၥေရး လယ္သမားတိုင္း ဟာ business men ခ်ည္းပဲ။ အျမဲ အသစ္အသစ္ေတြ တီထြင္ၾကံဆ ႐ွာေဖြေနၿပီး အစိုးရကလဲ သုေတသန ကို အဆက္မျပတ္ ဖြံၿဖိဳးေနေအာင္ အားေပးျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံကို လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ႏွစ္တိုတို အတြင္း ဖြံၿဖိဳးတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။
သူတို႔ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳး ေရး အယူအဆ ေတြမွာ ABCD ေခၚတဲ့ Access Based Community Development approach ရယ္၊ Leaky Bucket concept ရယ္ က အလြန္ေကာင္းတဲ့ အယူ အဆျဖစ္ၿပီး၊ အရာရာတိုင္း ဟာ တိုင္းသူျပည္သားေတြ ကိုပဲ ဗဟိုျပဳစဥ္းစား တဲ့ အယူအဆ နဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္တယ္။
ေနာက္မွ သတ္သတ္ ထပ္ေရးပါ့မယ္။ ေက်းလက္ နဲ႔ ၿမိဳ႕ျပ ရဲ႕ ဖြံၿဖိဳးမႈ ခ်ိန္ခြင္လ်ာ ခ်ိန္ညႇိတဲ့ အေၾကာင္းေလးပါ။
ေက်ာင္းသားဘဝ ရဲ႕ ေပ်ာ္စရာ ရသ အျပည့္စီစဥ္ေပးထားလို႔ ေတာ္ေတာ္ ေကာင္းတဲ့ program ေလးပါ။ ေနာက္လူေတြ ေလ်ာက္ၿပီးတက္ၾကေစခ်င္တယ္။
နက္ျဖန္ ေဂ်႐ုဆလင္ အလည္မသြား ခင္ အၿမီး ေပါ့ေနာ္ ။
အစၥေရး ရဲ႕ ထူးျခားမႈ မ်ားစြာထဲက အထူးျခားဆံုးက အလုပ္စရက္ တနဂၤေႏြ ျဖစ္ၿပီး၊ ေသာၾကာ၊ စေန ပိတ္ရက္ျဖစ္ပါတယ္။.အာ့ ၂ ရက္မွာ လမ္းေဘးဆိုင္ေတာင္ မဖြင့္ပါ။ အစားအေသာက္ေတြ ႀကိဳၿပီး ဝယ္ထားရပါတယ္။
..-----------------------------------------------------------------------------------
.
3.Dec.2017
ဒီေန႔ေတာ့ Rural Revitalization ၂၃ ေယာက္၊ Green Growth ၂၆ ေယာက္ ေပါင္း ၄၉ ေယာက္ စလံုး ကားႀကီးတစ္စီးနဲ႔ ကမၻာအထင္ကရ ဘာသာေရးေနရာ ျဖစ္တဲ့ ေဂ်႐ုဆလင္ၿမိဳ႕ ကို သြားခဲ့ၾကတယ္။ ဘာသာျပန္ ေပးတဲ့ Jacob ဆိုတဲ့အဖိုးႀကီးက ေတာ္ေတာ္ professional က်တယ္။
အဓိ က ၂ ေနရာနဲ႔တင္ တစ္ေနကုန္သြားၿပီး အခုေတာ့ အေဆာင္ျပန္ေရာက္ ေျခကုန္လက္ပမ္းက်ေနေပမဲ့ စာေရးတဲ့ တာဝန္ေလးေတာ့ ထမ္းေဆာင္ လိုက္အံုးမယ္။
ပထမ ေရာက္ခဲ့တဲ့ေနရာက ဂ်ဴးေတြကို ဂ်ာမန္ေတြက အညႇဳိးတႀကီး လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ခဲ့တာေတြကို စံနစ္တက်မွတ္တမ္းတင္ျပသထားတဲ့ ျပတိုက္ပါ၊ ဓာတ္ပံု မ႐ိုက္ရပါဘူး။ အ႐ွည္မေရးလိုပါဘူး၊
အားလံုးၿပီးသြားတဲ့ အခ်ိန္မွာအဓိကေပးခ်င္တဲ့ message ကေတာ့ သမိုင္းကို ေမ့ေဖ်ာက္ပစ္လို႔မရသလို၊ အတိတ္ထဲမွာ ခ်ည္းပဲလဲ ေန မေနပဲ မခံခ်င္စိတ္၊ ေအာင္ျမင္လိုစိတ္၊ စုစည္းညီၫြတ္တဲ့စိတ္ေတြ အတူတူထားၾကၿပီးအစၥေရး ႏိုင္ငံသစ္ျပန္လည္ထူေထာင္တဲ့အခါ မွာ အရာရာ တိုင္းထက္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြအတြက္ ပညာေရးကို ပဓာနထားၿပီး၊ သုေတသန နဲ႔ တီထြင္ဖန္တီးၾကံဆမႈေတြ အဆက္မျပတ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ဒီေလာက္ေသးငယ္ၿပီး၊ ဘာ သယံဇာတမွ မ႐ွိတဲ့ သဲကနၱာရ ႏိုင္ငံငယ္ေလးဟာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတဲ့ႏိုင္ငံစာရင္းထဲကို လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ႏွစ္ ၅၀ ေလာက္အတြင္းေရာက္လာခဲ့တယ္။ လက္စားေခ်ဖို႔ထက္ ကိုယ့္လူမ်ိဳးေတြ တိုးတက္ဖို႔ကို အဓိကထားတယ္။ သတိေတာ့ အစဥ္႐ွိဖို႔လိုတာေပါ့။
တလမ္းလံုးၾကည့္လိုက္ရင္ ကုန္းေျမ၊ ေက်ာက္ေတာင္ေျမ ေျခာက္ကပ္ကပ္ေတြပဲ႐ွိတယ္၊ သစ္ပင္ ႀကီးငယ္ အားလံုး လူေတြ စိုက္ထားၿပီး တစ္ပင္မက်န္ အစက္ခ် စံနစ္နဲ႔ ေရေပးၿပီး ပါတ္ဝန္းက်င္ စိမ္းစိုေအာင္ႀကိဳးစားထားတယ္။
Rehovot ကေန ေဂ်႐ုဆလင္ ကို သြားေတာ့ ပါလက္စတိုင္း ေတြေနတဲ့ ေနရာ ကေနျဖတ္သြားရတယ္။ တံတိုင္းျကီးျခားထားေပမဲ႔ အားလံုး သာသာယာယာပဲ၊ ေဂ်႐ုဆလင္မွာလဲ ရပ္ကြက္သပ္သပ္စီနဲ႔ ေရာေႏွာ ေနထိုင္ၾကတယ္။ ပါလက္စတိုင္းအိမ္မွန္းသိသာေစတဲ့ ခြဲျခါးထားတဲ့ အခ်က္က ပါလက္စတိုင္း အိမ္ေတြ ေခါင္မိုးတိုင္းမွာ အနက္ေရာင္ ေရတိုင္ကီေတြ ႐ွိတယ္။ သူတို႔ဆီကို အစၥေရး ကပဲ ေရေပးစံနစ္နဲ႔ ေရေပးထားတာေတြ႔ရတယ္။
ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ခရီးစဥ္မို႔ ဘယ္သူမွ ႏိုင္ငံေရး အစြန္းမလြတ္တဲ့ စကားေတြမေျပာၾကဘူး။
ဘာသာေရးလဲ ဒီလိုပဲ၊ ပါ႐ွန္အင္ပါယာ လက္ထက္ထဲက အုတ္တံတိုင္းႀကီး ေနာက္က ေ႐ွးေဟာင္းၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး၊ မြတ္စလင္ေတြ အတြက္ေရာ၊ ခရစ္ယန္ေတြအတြက္ အထင္ကရ ေနရာ ၊ ေရ႐ႈ ခရစ္ေတာ္ လက္ဝါးကပ္တိုင္ တင္ခံရတဲ့ေနရာ ၊ ျမႇဳပ္ႏွံခံရရာေနရာ၊ ႐ွင္သန္ထေျမာက္ရာ ေနရာ စသည္ျဖင့္ အဓိက ေနရာေပါင္းမ်ားစြာကို ေလ့လာဖို႔ ေက်ာက္သားေတြ အျပည့္နဲ႔ ေဆာက္ထားတဲ့ ေ႐ွးၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးထဲမွာ တေနကုန္ တက္လိုက္ ဆင္းလိုက္ ေလ့လာလိုက္တာ ညေန ၄ နာရီခြဲေရာ။
လာလိုက္ၾကတဲ့ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြ ၊ ဘာသာေရး ကိုင္း႐ိႈင္းသူေတြလဲ ႀကိတ္ႀကိတ္တိုးပဲ။
သမိုင္း အရေတာ့ ေရ႐ႈ ခရစ္ေတာ္ ကို စတင္ကိုးကြယ္ခဲ့တာ အာေမးနီးယန္း လူမ်ိဳးေတြလို႔သိရတယ္။ အာေမးနီးယန္း စားေသာက္ဆိုင္မွာ ေန႔လည္စာ စားတယ္။သူငယ္ခ်င္း အာေမးနီးယန္း မေလး ခမ်ာ ေတြ႔ရ သိရသမ်ွ ေပ်ာ္လြန္း စိတ္လႈပ္႐ွားလြန္းလို႔ မ်က္ရည္ေတြက်လိုက္၊ ရီလိုက္ နဲ႔ ထမင္းေတာင္ စားမဝင္ဘူး။ ကိုယ္ခ်င္းစာမိပါတယ္၊ အာေမးနီးယန္း ကေတာ့ ယၡဳတိုင္ အတြင္းအျပင္ ျပႆနာေတြနဲ႔ ဖြံၿဖိဳးမႈ ေနာက္က်ဆဲပါပဲ။
Western wall ဆိုတဲ့ ခရစ္ဘာသာဝင္ေတြ အထူးဆုေတာင္းတ့ဲ နံရံႀကီးကလဲ လူေတြႀကိတ္ႀကိတ္တိုးပဲ။ ကိုယ္လဲ ေရာက္မွေတာ့ ဝင္ၿပီး ကမၻာႀကီးေရာ ျမန္မာျပည္ႀကီးေရာ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာဖို႔၊ ညီၫြတ္မ်ွတဖို႔၊ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးၾကဖို႔ အတြက္ တစ္ေဒါင့္တေနရာက ထိထိေရါက္ေရါက္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေအာင္ ဆုေတာင္းလိုက္တယ္၊ ဆုေတာင္း ေလာဘမႀကီးပါဘူး၊ အာ့အခ်ိန္မွာ ျဖစ္လာတဲ့ ဆနၵအမွန္ပါ။
ဒီေန႔ ေတြ႔ခဲ့ မွတ္ခဲ့သမ်ွ မ်ွေဝတာပါ၊ အမွားပါရင္ ခြင့္လြတ္ၾကပါ၊ အမွန္ျပင္ေပးၾကပါ ခ်စ္သယ္ရင္းမ်ား။
..-----------------------------------------------------------------------------------
.
5.Dec.2017
တစ္ေန႔ နဲနဲေရးမွ ျဖစ္မွာမို႔ ေရးပါရေစ။ ေလ့လာ ရသမ်ွကို ကိုယ္ပိုင္ ႐ႈေဒါင့္ကေန ေရးၾကည့္ခ်င္တာပါ။
အစၥေရး ကေတာ့ ႏိုင္ငံေသးေသးေလးျဖစ္ၿပီး လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္း ရာခိုင္ႏွန္းမ်ားပါတယ္၊ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳး ထုတ္လုပ္သူကလဲ နဂိုထဲ ရာႏႈန္းနည္းတဲ့ျပင္ တျခား က႑ေတြတိုးတက္လြန္းေတာ့ လူေတြဟာ လယ္ယာလုပ္ငန္းကို ပိုပိုျပီးစြန္႔ခြာလာၾကလို႔ ေက်းလက္ေဒသ ျပန္လည္အသက္ဝင္ေကာင္းမြန္ေရး အစိုးရရဲ႕ႀကိဳးပမ္းမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ ေက်းလက္ဖြံၿဖိဳးေရး ဘတ္ဂ်က္ခြဲေဝခ်ထားေပးမႈ၊ လယ္သမားေတြ စိုက္ပ်ိဳးေရးအျပင္ တျခားလုပ္ငန္း မ်ားက အပိုဝင္ေငြရေအာင္ဖန္တီးမႈကို အားေပးကူညီ လမ္းၫႊန္ၾကပ္မတ္ေပးမႈေတြ စာေတြ႔ လက္ေတြ႔ ေလ့လာရတယ္။
အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္းျပည္ပခရီးသြားသူေတြ လယ္ယာစိုက္ကြင္းေတြဆီ ပိုမိုလည္ပတ္ အခ်ိန္ျဖဳန္း ေငြသံုး ႏိုင္ဖို႔ လယ္သမားမိသားစုဝင္ေတြရဲ႕ အၾကံနဲ႔ အားထုတ္မႈ အသစ္ေတြကို အနီးကပ္ အၾကံေပးျခင္း၊ လုပ္ငန္းစီမံခန္႔ခြဲမႈ သင္တန္း၊ ေငြေျကးစီမံမွုသင္တန္း၊ စသျဖင့္ ကူညီေပးတဲ့ျပင္ လုပ္ငန္းသစ္ဟာ စီးပြားေရးတြက္ေျခကိုက္ၿပီး ေရ႐ွည္တည္တန္႔ႏိုင္မႈ ႐ွိမ႐ွိ ကူညီစဥ္းစားေပးျခင္း၊ ေငြေၾကး တခ်ိဳ႕တဝက္ကို grant နဲ႔ ေပးျပီး၊ တခ်ိဳ႕ကို easy loan ပံုစံနဲ႔ ထုတ္ေခ်းျခင္း၊ ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္ အစိုးရတခုျခင္းကလဲ အနီးကပ္ႀကီးၾကပ္ျခင္းေတြကို ေလ့လာရတယ္။
လုပ္ငန္း အမ်ိုးအစား ေတြကေတာ႔ စံုလင္လြန္းလို႔ ေရးရင္ အရမ္း႐ွည္သြားပါမယ္။
အစိုးရက ဘယ္သူ႔ကိုမွ ဘယ္အလုပ္လုပ္ပါလို႔ ဖိအားမေပး၊ မေျပာပါဘူး၊ ကိုယ့္အၾကံနဲ႔ကိုယ္ တက္လာခဲ့၊ ကူညီဖို႔ အဆင္သင့္ပဲ ဆိုတဲ့ အေနအထားပါ။
စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္တဲ့ ေျမက ဒီအက်ယ္အတိုင္း၊ စိုက္ပ်ိဳးတဲ့ လူဦးေရကနဲသြားေတာ့ တစိဦးခ်င္း ပိုင္တဲ့ႏႈန္းကေတာ့ ႀကီးလာတာေပါ့။
ေလ့လာေရး အေနနဲ႔ အစၥေရးရဲ႕ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္စဥ္တံုးကတည္းက သံုးခဲ့တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္နဲ႔ ဆို႐ွယ္လစ္ အေတြးအေခၚေပၚ အေျခခံၿပီးစခဲ့တဲ့ kibbutz နဲ႔ moshav ဆိုတဲ့ လူအမ်ား အတူေန အတူလုပ္ အတူစား အျမတ္အတူတူခြဲယူတဲ့ပံုစံနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ေက်းရြာေတြေလ့လာရတယ္၊ အရင္ ကအေတြး အေခၚေတြ အခ်ိန္နဲ႔ အမ်ွ ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီး လူ႔ ဆနၵေတြေုပါင္းလဲမႈ အရ အေျပာင္းအလဲ အျမတ္ခြဲေဝမႈ အေျပာင္းအလဲ ၊ အလုပ္ေတြကို စီမံပံု အေျပာင္းအလဲေတြ ထဲကလဲ သခဏ္းစာယူစရာေတြ အမ်ားႀကီးရသလို ၊ အတုယူသင့္တာလဲမ်ားသား။ အထူးသျဖင့္ ရြာထဲမွာ ခေလးေလးေတြကို ၆ လေလာက္ထဲက အားလံုး အတူထိမ္းေက်ာင္းတဲ့ေနရာကိုပို႔ၿပီး မိခင္ေတြ စိတ္ခ်လက္ခ် အလုပ္လုပ္ႏိုင္တာ၊ ခေလးခ်င္း ခ်စ္ခင္ပံ့ပိုးၾကတာ၊ ေဆာ့ကစားၿပီးက်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ၾကတာေတြက ၿမိဳ႕ျပမွာ မရႏိုင္ေတာ့လို႔ ၊ ခုဆို အနီးက ၿမိဳ႕ေတြက မိဘေတြက သူတို႔ ကေလးေတြကို အခ်ိန္ပိုင္းနဲ႔ အာ့ေနရာေတြမွာ လာအပ္ၾကတာ ေတြ႔ရတယ္။ ၿမိဳ႕က လူလတ္တန္းစားေတြ ရြာထဲေျပာင္းေနၾကတယ္။ ရြာစည္းကမ္းလိုက္နာမွ လက္ခံတယ္....စသျဖင့္ေပါ့ေလ။
အစၥေရး ႏိုင္ငံ ကိုကယ္တင္လိုတဲ့ လူငယ္တစ္စုရဲ႕ ဒုတိယ ကမၻာစစ္တြင္း ေျမေအာက္ မွာ တြင္းတူးၿပီး ေသနပ္က်ည္ဆံထုတ္လုပ္ တဲ့ စက္ရံု၊ အဂၤလိပ္ေတြ အုပ္စိုးဝိုင္းရံထားတဲ့ အနၱရာယ္ေတြၾကားမွာ ပိပိရိရိ ၃ ႏွစ္တိတိ လ်ိဳ႕ဝွက္လႈပ္႐ွားၿပီး၊ အေပၚမွာေတာ့ ရြာတည္ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္၊ အသံျမည္တာ လူမသိေအာင္ အဝတ္ေလ်ွာ္လုပ္ငန္း နဲ႔ ကုန္ၾကမ္း ကုန္ေခ်ာ အဝင္အထြက္ လုပ္ဖို႔ မုႏ္ုဖုတ္လုပ္ငန္းလုပ္ၾကတဲ့ ေျမေအာက္ လက္နက္စက္ရံု ေလ့လာေရးက ေပးတဲ့ message ကေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုတည္ေဆာက္ဖို႔ လူငယ္ေတြရဲ႕ႀကိဳးပမ္းမႈ၊ ပါးနပ္မႈ၊ ပိရိမွု၊ ရန္သူကို တန္ျပန္အသံုးခ်ႏိုင္မႈ၊ ႀကိဳတင္ေမ်ွာ္မွန္းႏိုင္မႈ၊ စည္းလံုးညီၫြတ္မႈ၊ စီးပြားေရးကို အခ်ိန္တိုင္း ခ်ိတ္ဆက္စဥ္းစားႏိုင္မႈပါပဲ။
Weitzman Science Center ေရာက္ေတာ့ လဲ အံ့မခန္း တိုးတက္တဲ့ သုတသန ေတြ အေၾကာင္းေလ့လာရလို႔ ၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ က လူငယ္ေလးေတြကိုပဲ ေျပးသတိရေနမိပါတယ္။ ကိုယ္ေတြကေတာ့ သိပၸံပညာ႐ွင္ျဖစ္ဖို႔ အခြင့္အေရးမ႐ွိေတာ့ဘူးေလ။ ဒါေပမဲ့ အစၥေရး လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ စူးစမ္းေလ့လာခ်င္စိတ္နဲ႔ ကိုယ့္လူမ်ိဳးေရာ ကမၻာေလာႀကီးကိုေရာ အက်ိဳးျပဳလိုစိတ္ ကို နက္နက္နဲနဲေတြ႔ခြင့္သိခြင့္ရခဲ့တယ္။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေက်ာင္းသားဘဝ ေလးလို ခဏျပန္ရလို႔ ေရာ၊ ရာသီဥတု က ေဆာင္းတြင္းပိုင္းေအးခ်မ္းေနလို႔ေရာ၊ သင္တန္း အစီအစဥ္ေတြ ေကာင္းလြန္းတာေၾကာင့္ေရာ၊ သစ္သီးေတြ အလ်ွံပယ္စားရတာေၾကာင့္ေရာ ေတာ္ေတာ္ ေပ်ာ္ရပါတယ္။
ဟီးဘ႐ူးသီခ်င္းလဲ သင္ရ ဆိုရတယ္၊ ဒီတပါတ္ ယဥ္ေက်းမႈ ဖလွယ္ေရး အစီအစဥ္အတြက္ ဆိုရမလား၊ ကရမလား၊ အစားအေသာက္လုပ္ျပရင္ေကာင္းမလား စဥ္းစားရအံုးမွာမို႔ ဒါေလာက္ပဲေနာ္။
ေက်ာင္းသူေလး.. 😁😁😁
..-----------------------------------------------------------------------------------
.
6.12.2017
အစၥေရးက ေဆာင္းတြင္းမိုးရြာတဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ဒီေန႔ကေတာ့ သူတို႔ မိုးရာသီအတြက္ ပထမဆံုး မိုးရြာတာပါ။ သူတို႔ တစ္ႏွစ္စာ မိုးေရခ်ိန္ ကျမန္မာႏိုင္ငံ ၊ ႐ွမ္းျပည္နယ္ မွာ ၄ ရက္ရြာစာနဲ႔ ညီတာဆိုေတာ့ အစၥေရးေတြ အတြက္ ေပ်ာ္စရာေန႔ပဲ၊ ေလေတြလဲေတာ္ေတာ္တိုက္ေတာ့ အရမ္းခ်မ္းတယ္။
ဒီေန႔က ေက်ာင္းျပင္ေလ့လာေရးထြက္တာနဲ႔ လဲတိုက္ဆိုင္တယ္။
မနက္ပိုင္း သြားတဲ့ ကမၻာ့ ထိပ္ဆံုး irrigation technology ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တဲ့ Netafim ကို ေရာက္ခဲ့တယ္။ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ အေသးစိတ္ေတြ ကိုေတာ့ အရမ္း႐ွည္သြား မွာမို႔မေရးေတာ့ပါဘူး။ Netafim က အခု ျမန္မာျပည္ မွာလဲ စၿပီးျဖန္႔ေနပါၿပီ။ drip irrigation က စိဳက္ပ်ိဳးေရးမွာ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားတာမို႔ ႏိုင္ငံႀကီး တခ်ိဳ႕မွာေတာ့ အစိုးရက Netafim နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး စီမံကိန္းႀကီး လို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေတာ့ နည္းပညာ ပ်ံ့ႏွံမႈ ျမန္ဆန္တယ္။ သင္တန္းသားအမ်ားစုကေတာ့ တခုခုဆို ေစ်းႏႈန္းေမးၾကတယ္။ အမွန္ကေတာ့ နည္းပညာသစ္တစ္ခုကို adopt လုပ္မယ္ဆို cost effectivness or return on investment ကို စဥ္းစားတြက္ခ်က္ရမယ္၊ ဒီနည္းပညာသံုးၿပီး ဘယ္သီးႏွံစိုက္၊ ဘယ္ေစ်းကြက္ကို ထိုးေဖာက္ေရာင္းခ်ႏိုင္ရင္ ၊ အျမတ္ ဘယ္လိုရႏိုင္တယ္ စသျဖင့္ေပါ့။
ျမန္မာျပည္မွာလဲ Family Drip Irrigation Kit ေတြ သင့္တင့္တဲ့ေစ်းနဲ႔ ရေနၿပီး ၊ ကိုယ္ လုပ္ေနတဲ့ စီမံကိန္းကလဲ ဒီ နည္းပညာေတြ ကို အမ်ိဳးသမီးလုပ္ကြက္ငယ္ေတာင္သူေတြ ကို နည္းပညာ မိတ္ဆက္ေပးၿပီး၊ ပုဂၢလိက ျဖန္႔ျဖဴးသူေတြနဲ႔လဲ ခ်ိတ္ဆက္သြားဖို႔လုပ္ေနေတာ့ ဒီေန႔ ေပ်ာ္ရတဲ့ subject ပါပဲ။
စိတ္လႈပ္႐ွားဖို႔ေကာင္းတာက အစၥေရး နဲ႔ ပါလက္စတိုင္း နယ္စပ္ ျခားထားတဲ့ နံရံႀကီး တေလ်ွာက္ တေနကုန္ ခရီးထြက္ရတာရယ္၊ ျမင္ေနရတဲ့ အာရပ္ ၊ ပါလက္စတိုင္း အိမ္ေတြ ၿမိဳ႕ေတြ၊ လူေတြရယ္ ၊အဲဒီ အျမဲဘဲ မၿငိမ္းခ်မ္းျဖစ္ေနခဲ့တဲ့ ေဒသ မွာ ဒီေလာက္ တိုးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတဲ့ ဂ်ဴး ေတြရဲ႕ သမဝါယမ စိတ္ဓာတ္၊ သမဝါယမေက်း ရြာလို႔ အမည္ေပးရမဲ့ kibbutz လို႔ေခၚတဲ့ လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းေနထိုင္မႈပံုစံေတြရယ္၊ အဲ့ဒီလို မၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ေဒသမွာ အဲဒီလို တိုးတက္ေကာင္းမြန္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြနဲ႔ ႐ွင္သန္ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ ဂ်ဴး ဆိုတဲ့ သူေတြရဲ႕ စ႐ိုက္ လကၡဏာက အံ့မခမ္းပါ။ စာထဲမွာ ဖတ္ခဲ့တာေတြထက္ အျပင္မွာ ပိုပါတယ္။ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းတဲ့ အခ်ိန္မွာ သမဝါယမ ပံုစံ အတူလုပ္၊ အတူစား၊ အတူေန၊ အျမတ္အတူခြဲ ေမာ္ဒယ္က အလုပ္ျဖစ္ေပမဲ့ ေခတ္ စံနစ္ေတြေျပာင္းလာတာနဲ႔အမ်ွ လူ႔ အေတြး၊ လူ႔လိုအပ္ခ်က္ ေတြ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ အခါ သူတို႔ ဘယ္လို ညႇိႏႈိင္း adapt လုပ္ယူၾကၿပီး၊ ေ႐ွး႐ိုး ပဲေခၚေခၚ ဂ်ဴးေတြရဲ႕ ယဥ္ ေက်းမွု အရ တန္ဘိုးထားသင့္တဲ့ အရာေတြကိုေတာ့ democracy နည္းက်က်ဆံုးျဖတ္ၿပီး kibbutz မွာထိမ္းသိမ္းပံု ၊ ေခတ္မွီ တီထြင္ ဆန္းသစ္တဲ့ kibbutz ရဲ့ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရး၊ အားလံုး က စိတ္လႈပ္႐ွားစရာေတြပါပဲ၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ မွာ တုိက္႐ိုက္ အသံုးမဝင္ေပမဲ့ သြယ္ဝိုက္ အသံုးခ်ႏိုင္တာေတြက အမ်ားႀကီးပဲ။ ထူးျခားတာကေတာ့ အိမ္တိုင္းမွာ က်ည္ဆံလံုတဲ့ security room တခန္းဆီ ထည့္ေဆာက္ရတယ္။ ရြာတိုင္းမွာ ဗံုးခိုက်င္း ႐ွိတယ္ေလ။
ဒီေန႔ ေရာက္တဲ့ေနရာက အစၥေရးေျမပံုကိုၾကည့္ရင္ အက်ဥ္းဆံုးျဖစ္တဲ့ ေျမထဲပင္လယ္နဲ႔ ေဂၚဒန္ ၾကားက ေနရာဆိုေတာ့ သူတို႔ႏိုင္ငံအတြက္ နိင္ငံလံုျခံဳေရးအရ အေရးႀကီးဆံုးပဲ၊ အာရပ္ေတြ ဝင္ၿပီးတိုက္ရင္ အခ်ိန္တိုတိုေလးအတြင္း ႏိုင္ငံ ၂ ပိုင္းျဖစ္သြားႏိုင္တာမို႔ အထူးဂ႐ုစိုက္ရတဲ့ ေဒသလဲျဖစ္ေနပါတယ္။ တလမ္းလံုးေတာ့ လိေမၼာ္ခင္း၊ ေထာပတ္သီးခင္း၊ သံလြင္ ပင္ အခင္းေတြ မ်ားတယ္၊ သစ္ပင္ႀကီးေတြကိုလဲ လိုအပ္သလို အမိုးအုပ္ၿပီးစိုက္ၾကတာေတြ႔ရတယ္။ အခင္းက်ယ္ေတြခ်ည္းပဲ။
အာရပ္ေတြ ေနတဲ့ေနရာကလဲ ခပ္လွမ္းလွမ္းေလးပဲ အနီးကပ္ျမင္ေနရတယ္။ အေျခအေနအရ အစၥေရး ပိုင္နက္ထဲ ေရာက္လာတဲ့ေျမေတြကေတာ့ အားလံုး ေသခ်ာ စီမံၿပီးစိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ၾကေတာ့ သာသာယာယာျမင္ရတယ္၊ ပါလက္စတိုင္းဘက္ကေတာ့ ျမင္ျမင္သမ်ွ အိမ္ေတြပဲ ႁပြ္ပ္က်ပ္ေနေအာင္ေဆာက္ထားတယ္။ လူဦးေရသိပ္မ်ားတာကိုး။ ေန႔စဥ္ အစၥေရးဘက္မွာ အလုပ္လာလုပ္တဲ့ အာရပ္ေတြလဲ လံုျခံဳေရးဂိတ္ျဖတ္ၿပီး လာၾကတာ ျမင္ေနရတယ္။ ဘာမွ မျဖစ္ရင္ ဘာမွ မျဖစ္ ၊ ျဖစ္ရင္ေတာ့....
အေကာင္းဆံုးကေတာ့ Kibbutz Megal လို႔ေခၚတဲ့ ရြာမွာ ေန႔လည္စာ စားခ်ိန္ တစ္ရြာလံုး လာစားတဲ့ ထမင္းစားခန္းမွာ စားရတဲ့ဟင္းေတြေကာင္းတာေရာ၊ သန္႔႐ွင္းလတ္ဆတ္တာေရာ၊ ေရြးခ်ယ္စရာ မ်ားတာေရာ၊ စားၿပီး ထမင္းပန္းကန္ေတြ စားကြၽင္းစားက်န္ျပန္သိမ္းတဲ့စံနစ္ေရာ ေသခ်ာမွတ္ သား ထားလိုက္ပါပီ။
ဒီေန႔ေတာ့ ဒါေလာက္ပါဘဲ။
..-----------------------------------------------------------------------------------
.
7.12.2017
ဒီေန႔ ပို႔စ္ကိုၾကည့္ုပီးရင္ေတာ့ ရလိုက္တဲ့ ရသ ကို ေျပာခဲ့ၾကပါ😁
Rural Revitalization နဲ႔ Green Growth သင္တန္း ၂ ခုေပါင္း ၂၄ ႏိုင္ငံ ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ဖလွယ္ပြဲ မွာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ၊ အစားအေသာက္၊ အထင္အရေနရာေတြ၊ သီခ်င္း နဲ႔ အကေတြ၊ ထူးျခားခၽက္ေတြ၊ ကမၻာေက်ာ္ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ အႏုပညာ႐ွင္ေတြနဲ႔ လူမႈဖြဲ႔စည္းေနထိုင္မႈပံုစံ စသျဖင့္ ကိုယ္ ႀကိဳက္တဲ့ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ သ႐ုပ္ျပရတယ္။
ျမန္မာျပည္က သြားတဲ့ ၂ေယာက္က ဆရာခြန္းဒူ က ကခ်င္ ၊ သူ႔အဝတ္အစားယူလာတယ္။ ကိုယ္က ရခိုင္ ေပမဲ့ ႐ွမ္းကို အသြားမ်ားေတာ့ ေနာက္ဆံုးဝယ္ျဖစ္တဲ့ အႀကိဳက္ဆံုး အစိမ္းေရာင္ ႐ွမ္းလံုခ်ည္ေလးနဲ႔ လိုက္မဲ့ လက္ရွည္အက်ီ ၤတထည္ကိုယူသြားတယ္။ ႏိုင္ငံကိုယ္စားျပဳ ဘာလုပ္ၾကမလဲတိုင္ပင္ေတာ့ ကိုယ္ကလဲ ေျခလက္လႈပ္ယံုကလြဲလို႔ ဘာအက မွ မကတတ္၊ သီခ်င္းကလဲ ကမၻာမေက် ကလြဲလို႔ တစ္ပုဒ္မွ အဆံုးထိမရ၊ ျမန္မာ တစ္ႏိုင္ငံလံုး တိုင္းရင္းသားေတြေရာ၊ ေနရာ ေတြေရာ ကိုယ္စားျပဳတဲ့ documentry ႐ိုက္ထားတာ youtube မွာအႏွံ့လိုက္႐ွာပါေသာ္လည္း သိပ္ကိုယ္စားမျပဳပဲ တခ်ိဳ႕ေနရာေလးေတြပဲ ကြက္ၿပီး ႐ိုက္ျပတဲ့အျပင္႐ိုက္ထား၊ တင္ထားတဲ့သူေတြက ႏိုင္ငံျခားသားေတြျဖစ္ေနေတာ့ တင္ျပပံုက တမ်ိဳးျဖစ္ေနၿပီး မသင့္ေတာ္။
ေနာက္ဆံုး ဆရာ ခြန္းဒူ ဆီပါလာတဲ့ ကခ်င္ ေတြ စုေပါင္းကတဲ့ အကပဲ ကၾကဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္ေလ၊ အၾကံကေတာ့ သင္တန္းသား အားလံုးကိုေခၚကပစ္မယ္ေပါ့။ အစၥေရး က ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရး သင္ယူေနတဲ့ အလယ္တန္းနဲ႔ အထက္တန္း ေက်ာင္းသားေလးေတြလဲ လာၾကမယ္ဆိုေတာ့ အခန္းက်ယ္မွာ လုပ္မယ္ထင္ခဲ့တာေလ 😁😁
တကယ္လဲ လုပ္ေရာ စာသင္ခန္း ထဲမွာပဲ ဆိုေတာ့ ပံုမွာျပတဲ့အတိုင္း က်ဲလိုက္ရတာေပါ့။
အဝတ္အစားလွလြန္းလို႔ဆိုၿပီး video ႐ိုက္ေပးသူက႐ွိေသးေတာ့ တင္ေပးလိုက္တယ္ 😁😁😁
မွတ္ခ်က္။ မေန႔က မိုးရြာထားေတာ့ ဒီေန႔အရမ္းေအးပါတယ္။ ၁၅ ဒီဂရီေလာက္ပဲ႐ွိတာ။.ဒါေၾကာင့္ အေပၚဝတ္ ကုတ္အက်ီ ္ မခြၽတ္ပဲ အခုဝတ္ထားတဲ့ စတိုင္ကိုပဲ ျမန္မာ စတိုင္လုပ္လိုက္တယ္ေလ 😁😁😁။ မကခင္ေတာ့ လူမ်ိဳးစုေတြ အေၾကာင္းရယ္၊ ေတါင္ေပၚ ေျမျပန္႔၊ နဲ႔ ကမ္း႐ိုးတမ္း အားလံုးေပါင္းဆံု မွျပည့္စံုတဲ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ကမၻာေပၚမွာ ထူးျခားဆံုး အစားအစာ လၻက္သုတ္အေၾကာင္း ၊ ကိုယ္ဝတ္ထားတဲ့ hybrid စတိုင္ ( ဂ်င္း စတိုင္ေပါ့ 😁) ျမန္မာ ဝတ္စံု အေၾကာင္း နဲနဲေျပာ ၿပီး အာ့လိုေလး ကျပလိုက္ေတာ့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၅ မိနစ္ ျပည့္သြားေရာ။ ဆရာခြန္းဒူ ရဲ့ ကခ်င္အကကို ေက်းဇူးတင္ရတယ္။
ႏိုင္ငံတကာ က သူေတြရဲ႕ တင္ျပမႈေတြကလဲ အရမ္း ေကာင္းလြန္းတယ္။
ဒီေန႔ ကေတာ့ ဆယ္လီ လုပ္တဲ့ေန႔ျဖစ္ပါေၾကာင္းနဲ႔ မွတ္သားစရာရယ္၊ သတိျပဳမိတာရယ္က လာတဲ့ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ၉၀ ရာႏႈန္းေလာက္က ႏိုင္ငံ ကို လႊမ္းျခံဳကိုယ္စားျပဳၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာကိုလဲ တကယ္ေကာင္းတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ၊ စိတ္ဝင္စားေအာင္ ဆြဲေဆာင္တင္ျပႏိုင္တဲ့ documentry ေတြ အေသအခ်ာ႐ွိေနတာပဲ။
ျမန္မာ မွာလဲ အာ့လို႐ွိရင္ သိမ္မငယ္ရဘူးေပါ့။ ခုေခတ္မွာ လူငယ္၊လူႀကီး အသီးသီး ႏိုင္ငံျခား ပညာေတာ္သင္သြား၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဖလွယ္ၾကတာဆိုေတာ့ ဒီလို documentry video ကလဲ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ၊ လူမ်ိဳး၊ တည္ေနရာ၊ သမိုင္း၊ ထုတ္ကုန္ေတြ၊ လည္ပတ္သင့္တဲ့ေနရာေတြ၊ အစားအေသာက္ေတြ၊ အထင္ကရ ေတြ ၊ ဝတ္စားဆင္ယင္ပံုေတြကို ကမၻာကို ခ်ျပ တဲ့ေနရာမွာ အဆင့္ျမင့္ျမင့္ ၊ တိုတိုနဲ႔ လိုရင္း ေလး႐ွိသင့္တာေပါ့ေနာ္။
ကိုယ့္အေတြးပါ။
႐ွိၿပီးသား ႐ွိရင္လဲ သိတဲ့လူ link ေပးၾကပါ။
ကိုယ္ေတြ ခမ်ာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ဥာဏ္မ်ားၿပီး သတ္မွတ္ခ်ိန္ကို ၿပီးဆံုးေအာင္ ဟာသေလးနဲ႔ ေက်ာ္ျဖတ္လိုက္ရပါေၾကာင္း 😁😁😁။ ေပ်ာ္ၾကပါေစ။
နက္ျဖန္ ေသာၾကာေန႔ ေက်ာင္းပိတ္တယ္၊ Tel Aviv ကို သြားလည္လိုက္အူးမယ္။
.-----------------------------------------------------------------------------------.
.
10.12.2017 (Sunday)
ဒီေန႔ေတာ့ Sea of Galilee လို႔ေခၚတဲ့ ၊ အစၥေရးနိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း၊ တခ်ိန္က တနိုင္ငံလံုးတြက္ေသာက္ေရ အဓိကအားထားရာ တစ္ခုတည္းေသာ ေရခ်ိဳကန္ ႀကီးျဖစ္ျပီး ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ တဝိုက္လံုးကလဲ ေတာင္ေတြ ပါတ္ခ်ာလည္ဝိုင္းလို႔ ေရ႐ႈ ခရစ္ေတာ္ရဲ႕ ႀကီးျပင္းခဲ့ရာ ေနရာ ၊ မယ္ေတာ္ မာရီရဲ႕ ေနရာ စသည္ျဖင့္ မ်ားလွ စြာေသာ ခရစ္ယန္ ဘာသာဝင္မ်ားအတြက္ အထြတ္အျမတ္ထားရာ church ေတြ ၊ အထင္ ကရ ေနရာေတြ ကို တေနကုန္ ကုန္းဆင္း ကုန္းတက္ သြားေရာက္ လည္ပတ္ရပါတယ္။
Nazareth လို႔ ေခၚတဲ့ ထူးျခားဆံုး ေနရာ အပါအဝင္ေပါ့၊ ခရစ္ယန္ေတြကေတာ့ ပိုသိမွာပါ။
သြားလမ္း တေလ်ာက္ မွာ ပါလက္စတိုင္း ေဒသကို ျဖတ္သြား ရသလို၊ ဂါလီေလး ေရာက္ေတာ့လဲ ဂိုလန္ ေတာင္ကုန္း ေတြ ေက်ာ္ၿပီး ၊ဆီးရီးယား နဲ႔ ေဂ်ာ္ဒန္ ဘက္ကို ေတာင္ေပၚကေန အနီးကပ္ျမင္ေနရပါတယ္၊ အစၥေရးဘက္မွာေတာ့ ေျခာက္ေသြ႔တဲ့ ေတာင္ေဇာင္းေတြ ေပၚမွာ က်ယ္ျပန္႔ လွတဲ့ ငွက္ေပ်ာ ပင္ စိုက္ခင္းမ်ား ကို ေရေငြ႕ပ်ံမႈ နဲေအာင္ အမိုးေတြအုပ္ အသီးေတြ အျပာေရာင္ အိတ္ေတြနဲ႔ စြတ္ထားတာ မ်က္ေစ့တဆံုး၊ သံလြင္ပင္၊ လိေမၼာ္ပင္ ေတြ နဲ႔ သရက္ပင္ေတြလဲ တေမ်ွာ္တေခၚဆိုေတာ့ ေက်ာက္တံုး ခ်ည္း႐ွိတဲ့ ေျခာက္ေသြ႔ေဒသ ဆိုတာ သိပ္မခံစားရပါဘူး၊ တဘက္ က ဆီးရီးယား နဲ႔ ေဂ်ာ္ဒန္ကေတာ့ လြင္တီးေခါင္ ပါပဲ။
စိုက္ပ်ိဳးေရး သမားအေန နဲ႔စိတ္ဝင္စားမိတာကေတာ့ အစၥေရး အတြက္ ေရခ်ိဳကို sea if galilee ကပဲ တခ်ိန္က ယူခဲ့ေပမဲ့ ၊ ခုေတာ့ မိုးေခါင္မႈမ်ားၿပီး ကန္ေရျပင္က်ံဳ႕လာတာေၾကာင့္ လံုးဝမသံုးေတာ့ပါဘူး၊ တႏိုင္ငံလံုး စိုက္ပ်ိဳးေရမွန္သမ်ွ ၿမိဳ႕ျပနဲ႔ ေက်းလက္ အိမ္သံုးစြန္႔ပစ္ေရေတြကို ျပန္လည္သန္႔စင္ၿပီးသံုးပါတယ္၊ တႏိုင္ငံလံုး ၅ ေနရာေလာက္ စြန္႔ပစ္ေရသန္႔ စက္ရံုႀကီးေတြ ၊ ကန္ႀကီးေတြ႐ွိပါတယ္။ တႏိုင္ငံလံုးမွာ ခရမ္းေရာင္ ပိုက္ေခါင္းေတြကို ျမင္ရင္ သန္႔စင္ၿပီးစြန္႔ပစ္ စိုက္ပ်ိဳးေရဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ေပါ့။
ေသာက္သံုးေရ က်ျပန္ေတာ့လဲ Mediterranean sea လို႔ေခၚတဲ့ ေျမထဲပင္လယ္ ကေရကို ဆားငံ ထုတ္ပစ္သန္႔စင္ၿပီး တႏိုင္လံုးသံုးပါတယ္။ ဘံုဘိုင္ေရ ပဲ လူတိုင္းေသာက္ပါတယ္၊ ေရသန္႔ဝယ္ေသာက္ရင္ လီတာဝက္ကို ျမန္မာေငြ ၄၀၀၀ က်ပ္ေလာက္က်တယ္။ Tour guide ႀကီး ထပ္ခါတလဲလဲ ဂုဏ္ယူစြာေျပာတဲ့ စကားကေတာ့ အစၥေရး ႏိုင္ငံမွာ မိုးတစက္မွ မရြာ ေတာ့ရင္လဲ ေျမထဲပင္လယ္ျကီးရွိသေရြ႔ ေအးေအးေဆးေဆးပဲ ေသာက္ေရ ေရာ စိုက္ပ်ိဳးေရပါရေအာင္ စီမံထားၿပီးသားပါတဲ့။ ကဲ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ proactive ျဖသ္တဲ့ လူမ်ိဳးလဲ စဥ္းစားသာၾကည့္ေပေတာ့။
ေရခ်ိဳးတဲ့ ပိုက္ေခါင္း၊ ေရဘံုပိုင္...စတဲ့ ေရထြက္ေပါက္မွန္သမ်ွလဲ ေႏိုင္ငံအႏွံ႔ေနရာတိုင္းမွာ pressure သံုးၿပီး ေရကုန္သက္သာေစတဲ့ နည္းပညာသံုးထားတာ သတိထားမိတယ္။
Sea of Galilee ကိုေတာ့ ဒီအတိုင္းကို ကမၻာ့ သမိုင္းဝင္ ကန္ႀကီးအျဖစ္ ေသခ်ာထိန္းသိမ္းထားၿပီး ႏိုင္ငံေပါင္းစံု ခရီးသြားေတြ ကလဲ ဘယ္ေတာ့မွ ျပတ္တယ္ မ႐ွိပါဘူး။
ဒီေန႔ထူးျခားတာေတာ့ ေရာက္တဲ့ ေနရာ ေတြမွာ ဘယ္ႏိုင္ငံ ကလဲ ေမးခံရတယ္၊ ဝတ္ထားတဲ့ Israel စာတမ္းပါတဲ့ T Shirt ေလး ဘယ္ဆိုင္ကဝယ္ခဲ့တာလဲ၊ ျမန္မာျပည္က လို႔ ျပန္ေျဖလိုက္တာနဲ႔ ႂကြက္ႂကြက္ညံေအာင္ ေပ်ာ္ၾကၿပီး ငါတို႔သိတယ္၊ ေနာက္ႏွစ္လာလည္ဖို႔ စဥ္းစားထားၿပီးသားလို႔ ေျပာၾကတယ္၊။ အမွန္ေတာ့ ဝတ္စရာ ကုန္ၿပီမို႔ အမွတ္တရဝယ္ထားတာ ထုတ္ဝတ္ရတာေလ😁
Kinneret ဆိုတဲ့ ေနရာမွာေတာ့ ေဂ်ာ္ဒန္ျမစ္ေရ ထဲ ဆင္းၿပီး ႏွစ္ျခင္း ခရစ္ယန္ေတြ Beptistize ျပန္လုပ္ႏိုင္တဲ့ ထူးျခားလွပတဲ့ ေဂ်ာ္ဒန္ျမစ္႐ိုးေလး ထဲမွာလဲ လာၾကတဲ့သူေတြ ကမၻာအႏွံကပဲ ၊ ဒါေလာက္ေအးတဲ့ ၅ ဒီဂရီပဲ႐ွိတဲ့ ေရထဲမွာ ႏွစ္ျခင္းခံယူသူေတြက ေပ်ာ္ တျပံဳးျပံဳးပဲ။
Sea of Galilee ပတ္လည္ေတာင္ကုန္းေတြ က ေက်ာက္တံုးေတြက တခ်ိန္က မီးေတာင္ေပါက္ခဲ့ လို႔ မဲနက္ေနတဲ့ ျပင္ ပါတ္ဝန္းက်င္ လြင္ျပင္ႀကီးကလဲ ျပန္႔ေျပာ လွပၿပီး ေျမဆီေျမသားေတြ ေကာင္းလြန္းလို႔ စိုက္ခင္းက်ယ္ႀကီးေတြနဲ႔ အလွဆံုးေနရာေတြပါဘဲ။
ဒီေန႔ အပူခ်ိန္ကေတာ့ မနက္ပိုင္း ၅ ဒီဂရီ ၊ ေန႔လည္ ၁၈ ေလာက္မို႔ သြားရ လာရ ေလ်ွာက္ရတာ မ်ားေပမဲ့ သိပ္မပင္ပမ္းဘူးထင္ရပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ကမၻာ အံျသဘြယ္ေနရာေတြ ေလ့လာရ သိ႐ွိရတာနဲ႔တင္ အခ်ိန္ကုန္လို႔ ကုန္မွန္း ကို မသိလိုက္တာပါ။
.-----------------------------------------------------------------------------------

11. Dec. 2017
ဒီေန႔ ေလ့လာရတာေတာ့ Sustainable and Eco Tourism အေၾကာင္းေပါ့။ Tourism ဆိုတာက လဲ က်ယ္ျပန္႔တယ္ေလ၊ ပင္လယ္ကမ္းေျခေတြ၊ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ေနရာေတြ၊ ေ႐ွးေဟာင္းသမိုင္းဝင္ေနရာေတြ၊ အစားအေသာက္ေကာင္းေတြ စဥ္ျဖင့္ ခရီးသြားေတြကို ဆြဲေဆာင္တဲ့လုပ္ငန္းပဲကိုး။
သေဘာက်မိတာ ၊မွတ္မွတ္ရရ ျဖစ္သြားတာကေတာ့ အစၥေရး ရဲ႕ ပင္လယ္ကမ္းေျခ ေသာင္ျပင္ ေတြအားလံုးက ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံပိုင္ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ army and navy base ေနရာ တခ်ိဳ႕ကလြဲရင္ အားလံုးျပည္သူေတြ အတြက္ပဲ၊ ဒါေၾကာင့္ ပုဂၢလိကပိုင္ ဟိုတယ္ႀကီးေတြ ႐ွိလဲ ေ႐ွ႕က ေသာင္ျပင္ နဲ႔ ဆက္စပ္ေနရာ အခ်ိဳ႕ကို အပိုင္စီးလို႔ မရဘူး။
႐ုတ္တရက္ ျမန္မာျပည္ က ေခ်ာင္းသာ လို beach မွာ သူေဌးႀကီးေတြရဲ႕ ဟိုတယ္ေတြ ဆက္တိုက္ ေဆာက္ၿပီး ဝင္းျခံေတြ အခိုင္အမာခတ္ထားလို႔ ၊ ေငြေၾကးမျပည့္စံုတဲ့ ၊ ဟိုတယ္ႀကီး မတည္းႏိုင္တဲ့ ျပည္သူေတြ ျဖတ္ၿပီးေသာင္ျပင္ဆင္းလို႔ မရတာ ေတြးမိသြားတယ္။ ဟိုတယ္ ေတြ ကို ဆက္ေနတာ ၂ မိုင္ေလာက္႐ွည္ၿပီး၊ အမ်ားျပည္သူ သံုးႏိုင္တဲ့ ေသာင္ျပင္ဆင္းတက္ လမ္းက ထိပ္၂ ဖက္မွာပဲေပးထားေတာ့ သာမန္ျပည္သူ အမ်ား ေသာင္ျပင္ ကို ဆင္းရတာ ျပန္တက္ရတာ ေဝးလြန္းၿပီး အက်ိဳး ခံစားရတာ နည္းပါတယ္။ ေငြေဆာင္လဲ ဒီလိုပါဘဲ။ အမ်ားျပည္သူတြက္ ထည့္စဥ္းစားျခင္း မ႐ွိတဲ့ သေဘာေတြကို ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္မိသြားတယ္။
အစၥေရးမွာေတာ့ Tourism လုပ္ငန္း ကို အဆိုးအေကာင္း ေတြ ေသခ်ာ သံုးသပ္ၿပီး ၊ tourism ကရတဲ့ ဝင္ေငြေတြကို ေငြေၾကး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္း႐ွင္ နည္းနည္းကပဲ မ်ွယူတဲ့ ပံုစံ မျဖစ္ေစပဲ၊ ဆိုင္ရာ ေဒသခံ ျပည္သူေတြလဲ အက်ိဳးအျမတ္႐ွိေစဖို႔ ၊ ခရီးသြားကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ နည္းလမ္း အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ၊ ထူးျခားမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဖန္တီးၿပီး ေဒသခံေတြ ဝင္ေငြရေအာင္ လုပ္ထားတဲ့ နမူနာေတြ က ႏိုင္ငံ အႏွံ႔ပဲေလ။ နမူနာယူတတ္ရင္ပညာခ်ည္းပဲမို႔ ကိုယ့္လူမ်ိဳး ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ကိုက္ညီႏိုင္မဲ့ နည္းလမ္းေတြ တီထြင္ဖို႔ လိုပါမယ္။
အေကာင္းနဲ႔ အဆိုးကေတာ့ အျမဲ ဒြန္တြဲပါတတ္တာမို႔ အ႐ွည္စဥ္းစားၿပီး ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ရမဲ့သေဘာပါ။
ခရီးသြားလုပ္ငန္းဆိုတာကလဲ ေငြရေပါက္ မ်ားသေလာက္ မေရရာတဲ့ လုပ္ငန္းတမ်ိဳးလဲျဖစ္ပါတယ္။ အရမ္းေကာင္း ေနတဲ့ အေျခအေနမွာလဲ ႏိုင္ငံေရး နဲ႔ အျခား အေၾကာင္း တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ခ်က္ျခင္း အေျခအေနေျပာင္းသြားႏိုင္သလို၊ ခ်က္ျခင္း ႐ုတ္တရက္ အရမ္း ခရီးသြားမ်ားလာတတ္တာလဲ႐ွိေတာ့ ေနရာထိုင္ခင္း ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြ၊ သန္႔႐ွင္းမႈေတြ လိုပါတယ္။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းေၾကာင့္ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ လူေနမႈေတြ ထိခိုက္နစ္နာတာေတြလဲ႐ွိေတာ့ မူဝါဒနဲ႔ အစီအမံေတြ ေကာင္းဖို႔ ေ႐ွ႕က မွားခဲ့ၿပီးသား ႏိုင္ငံေတြဆီက အလြယ္ အတုယူႏိုင္ပါတယ္။
စိုက္ပ်ိဳးေရး နဲ႔ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကိုေတာ့ အစၥေရး အစိုးရက မူဝါဒ ခ်ၿပီးေတာ့ကို Agro tourism အေနနဲ႔ ျပည္တြင္းျပည္ပ ဧည့္သည္ေတြ လယ္ယာလုပ္ငန္းေတြ နဲ႔ လယ္သမား မိသားစုေတြဆီ လာေရာက္ လည္ပတ္ၿပီး စိတ္ေက်နပ္မႈ ရေစမဲ့ အစီအမံေတြက ထူးျခားေျပာင္ေျမာက္လွပါတယ္။ Entrepreneur အမ်ိဳးမ်ိဳး ကို အရမ္းအားေပးပါတယ္။ ေငြေျကးနဲ့ နည္းပညာေတြ ပံပိုးေပးပါတယ္။ ဒါမွလဲ ဖြံၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ တေျဖးေျဖး လူႀကိဳက္နည္းလာတဲ့ ေက်းရြာ မွာ မေနလို ၾကေတာ့တဲ့ လူငယ္ မ်ိဳးဆက္ေတြကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္တဲ့ လယ္ယာ ျပင္ပ ဝင္ေငြရ လုပ္ငန္းေတြ ထြန္းကားၿပီး ေက်းလက္ေဒသ ျပန္လည္အသက္ဝင္ထြန္းကားေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်းလက္ၿမိဳ႕ျပ ဝင္ေငြ ကြာဟမႈ နည္းေစတာေပါ့ေနာ္။ ဒါလဲ သိသင့္ နားလည္သင့္တဲ့ public policy တစ္မ်ိဳးပါဘဲ။
ေနာက္ တစ္ခ်ိန္ကေတာ့ OFANMI ဆိုတဲ့ NGO ရဲ႕ ေက်းလက္နဲ႔ ေဝးလံေခါင္ပါးေဒသက ၉ ႏွစ္ က ၁၂ ႏွစ္ၾကား ခေလးေတြကို အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာေတြနဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးေနတဲ့၊ ခေလးေတြရဲ႕ အေတြးေတြ နဲ႔ အိပ္မက္ေတြ၊ သင္ယူလိုစိတ္နဲ႔ အနာဂတ္ကို ေကာင္းမြန္စြာ ဖန္တီးလိုစိတ္ေတြ ျမင့္မားလာေစေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ ကို တစ္ပါတ္တစ္ခါ ကြန္ျပဴတာေတြ ၊ laboratory ေတြနဲ႔ မြမ္းမံထားတဲ့ ဘတ္စ္ကားႀကီးေပၚမွာ တင္ၿပီး အထူးေလ့က်င့္ေပးထားတဲ့ ဆရာေတြနဲ႔ သင္ၾကားေပးေနတဲ့ အစီအစဥ္ကို ေလ့လာရပါတယ္။
ထပ္ေလ့လာလိုသူေတြ နာမယ္အတိုင္း website ႐ွာဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ သိပ္ေကာင္းတဲ့ အားထုတ္မႈပါပဲ။
ဒီေန႔ေတာ့ ျပည္သူလူထုကို ဗဟိုျပဳတဲ့ ျပည္သူ႔ေရးရာ မူဝါဒနဲ႔ အစီအမံေတြ ၾကားရေလ့လာရတာ နဲ႔ ျမန္မာျပည္ျပန္ေရာက္ရင္ လုပ္စရာေတြ၊ ေျပာစရာေတြ မ်ားလွပါလားလို႔ ခံစားေတြးေတာရင္း ဒီစာေလး ေရးျဖစ္ေအာင္ ေရးလိုက္ပါတယ္။
.
.-----------------------------------------------------------------------------------
12. Dec. 2017
ဒီေန႔ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေလးေရးရရင္ေတာ့ အစၥေရးရဲ႕ ေတာင္ဘက္ပိုင္း သဲကနၱရ ခရီး႐ွည္ႀကီးသြားခဲ့ၿပီး ၊ ေမ်ွာ္ၾကည့္လိုက္တိုင္း သဲလြင္ျပင္ နဲ႔ ေတာင္ဂတံုးေတြ ၾကားမွာ ေရြ႔လ်ားေနထိုင္ အေျခခ်ေနၾကတဲ့ Beduin လို႔ေခၚတဲ့ အာရပ္ မြတ္ဆလင္ရြာေလး မ်ားစြာထဲက တစ္ခု ရယ္၊ Lakia ဆိုတဲ့ အနီးဆံုးၿမိဳ႕ငယ္ေလးရယ္ေရာက္ခဲ့တယ္။
Beduin ေတြက ေနရာ အတည္တက် မေနဘဲ သိုးဆိတ္ေတြေမြးၿပီး အာရပ္ အာဖရိက တခြင္ လွည့္လည္ေနထိုင္္္သူူေတြပါ။ အခုသြားခဲ့တဲ့ရြာကလူေတြကေတာ့ အစၥေရးေရာက္တာ ႏွစ္၄၀ ေက်ာ္ၿပီး၊ ကေလးေတြ အမ်ားႀကီးနဲ႔ လူေနမႈနိမ့္က်တယ္၊ အာရပ္စကားပဲေျပာတယ္၊ သိုးနဲ႔ ကုလားအုပ္ေတြေမြးတယ္၊ အနီးဆံုး Lakia ဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕ေလးမွာ Beduin women ေတြတြက္ NGO ထူေထာင္ေပးထားၿပီး ဝင္ေငြတိုးေအာင္ သိုးေမြးေကာ္ေဇာေတြယက္ၿပီး ကမၻာအႏွံ႔ တင္ပို႔ႏိုင္ဖို႔ အကူအညီေတြေပးတယ္၊ အဲဒီက ဦးေဆာင္အမ်ိဳးသမီး႐ွင္းျပတာက သူတို႔ အရင္က အမ်ိဳးသၼီးေတြက ကေလးပဲေမြးၿပီး အလုပ္ၾကမ္းပဲလုပ္ရ၊ ဝင္ေငြမ႐ွိေတာ့ စာလဲမတတ္ပဲ အရမ္းနိမ့္က်ရာကေန ေျပာင္းလဲလာပံုေတြေျပာျပတာ သနားဖို႔ေကာင္းတယ္၊ ေယာက်ားေတြက မိန္းမေတြအလုပ္ကို ကူလုပ္ေပးတာ သူတို႔မွာ ခုထိ ထံုးစံမ႐ွိဖူးတဲ့။
ဒီအာရပ္ေတြကေတာ့ အစၥေရး နဲ႔သင့္ျမတ္စြာ ေနထိုင္ႏိုင္ၾကသူေတြေပါ့။ အစိုးရကလဲ အျပည့္အဝ မေထာက္ပံ့ႏိုင္ေတာ့ ျပသနာေတြေတာ့ မ်ားဆဲပါပဲ။ ခက္တာက သူတို႔ ယဥ္ေက်းမႈ ႏွစ္ခု အရမ္းကြာဟေတာ့ အရာရာ နီးစပ္ဖို႔ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ခက္ပံုပါဘဲ။
ေန႔လည္ပိုင္း ေရာက္တဲ့ Ramat Negev ဆိုတဲ့ သဲကနၱာရ သုေတသန ဌာနကေတာ့ အစၥေရး ႏိုင္ငံထူေထာင္စဥ္ကတဲက ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အသီးသီးက ျပန္လာတဲ့ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးေတြကို ေနရာခ် အလုပ္ေပးႏိုင္ဖို႔ သဲကနၱာရ လြင္တီးေခါင္ ရဲ႕ အားသာခ်က္ကိုယူ အားနည္းခ်က္ကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္မဲ့ နည္းစံနစ္နဲ႔ သီးႏွံသစ္မ်ားစြာ အဆက္မျပတ္ သုေတသနျပဳၿပီး ေတာင္သူေတြကို a to z အနီးကပ္ နည္းပညာပံ့ပိုးရာ ေနရာျဖစ္ပါတယ္၊ cherry tomato လို႔ေခၚတဲ့ ခရမ္းခ်ဥ္သီးလံုး ေသးေသးေလးေတြ အထြက္ႏႈန္းျမင့္မားဆံုး၊ အေကာင္းဆံုး၊ ဥေရာပကို တင္ပို႔မႈ အျမင့္ဆံုးေနရာျဖစ္တယ္။ အဓိက ကေတာ့ ေစ်းကြကိကို အခိုင္အမာရထားၿပီး ထိမ္းထားႏိုင္ဖို႔လဲ အျမဲက်ဳိးစားေနၾကတယ္။
အျပန္မွာ ဝင္ခဲ့တဲ့ ေနရာကေတာ့ David Ben Gurion လို႔ေခၚတဲ့ အစၥေရးေျမကို ဂ်ဴးတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံ အျဖစ္ လြင္တီးေခါင္ သဲကနၱာရ ေျမမွ ကမၻာ့ တီထြင္မႈ အျမင့္ဆံုးနဲ႔ တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ အျမန္ေရာက္ေစဖို႔ အစီအမံေတြခ်ရာမွာ ေ႐ွ႕အနာဂတ္ကို ႀကိဳတင္ေမ်ွာ္မွန္းၿပီး ႀကိဳးစားၾကံဆ တာမွာ ဂု႐ုႀကီးတစ္ဆူျဖစ္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္သူပါ။ အစၥေရး နဲ႔ ျမန္မာ လြတ္လပ္ေရး ရႏွစ္လဲတူေတာ့ ျမန္မာကို ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ အလည္အပတ္ အျဖစ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုနဲ႔ ေတြ႔ခဲ့ၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ေတြ ဖလွယ္ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ အလယ္ပိုင္း ဇံုေတြလဲ ေျခာက္ေသြ႔ေပမဲ့ မတူတာက သူတို႔ေျမေတြက ရြံ႔ေစးမႈံေလးေတြျဖစ္ၿပီး၊ သြင္းေရကို ထိန္းႏိုင္အားေကာင္းတယ္။ ျမန္မာက သဲေျမမ်ားလို႔ ေရထိန္းအားမေကာင္းဘူး။ ဒာေပမဲ႔ မိုးနဲလြန္းေတာ့ သူတို႔ ေတာင္တန္းေတြက အပင္ဆို တစ္ပင္မွကို မေပါက္တာ အရမ္း အံျသစရာပါဘဲ။
ဒီေန႔ လမ္း တေလ်ာက္ လြင္တီးေခါင္မွာ အခင္းက်ယ္ႀကီးေတြနဲ႔ green house ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ရြာစုေလးေတြရဲ႕ စြန္ပလြန္၊ သံလြင္ ပင္ စိုက္ခင္း ၊ ဂ်ံဳစိုက္ခင္း တေမ်ွာ္တေခၚ ေတြ႔ရတယ္၊ ရာသီဥတုက အရမ္းေအးတယ္၊ ေနၾကဲျကဲပူေနလို႔သာ ေနသာတာ၊ ညဆို ေရခဲမွတ္ေလာက္ေအးတယ္။
အက်ဥ္းျပန္ခ်ဳပ္ရရင္ေတာ့ ေလာကမွာ ျဖစ္ခ်င္စိတ္ ေကာင္းေသာ ဆနၵ ျပင္းျပ ရင္၊ ႀကိဳးစားရင္၊ အေကာင္းျမင္တတ္ရင္၊ ေ႐ွ႕ကိုႀကိဳေတြးတတ္ရင္ ၊ မျဖစ္ႏိုင္တာ မ႐ွိ၊ မျဖစ္ေသးတာပဲ႐ွိတယ္ဆိုတာ ကို အစၥေရးဆိုတဲ့ အခက္အခဲအမ်ိဳးမ်ိဳးၾကားမွာ ႐ွင္သန္ရေပမဲ့ ၊ ခုလဲ အခက္အခဲေတြ ရင္ဆိုင္ေနရဆဲျဖစ္ေပမဲ့ ႏိုးၾကားတက္ႂကြ ပညာေရး ေ႐ွ႕တန္းတင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေ႐ွး႐ႈ ေပမဲ့ ၊ စစ္ေရး မွာလဲ ထိပ္တန္းျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံနဲ႔ လူမ်ိဳးက သက္ေသ ႐ွိတယ္ဆိုတာပါဘဲ။
အမိျမန္မာျပည္ေရ...ဘယ္ေတာ့မ်ားမွ ႐ွင္သန္တက္ႂကြ ႏိုးထၾကမွာလဲ၊ သဘာဝသယံဇာတပံုႀကီးၾကားမွာ သာယာမေနပဲ ၊ တေယာက္နဲ႔တေယာက္လဲ အတိတ္ေတြ ျပန္ေမ်ွာ္ၿပီး အပစ္ေတြ အျပန္အလွန္ မတင္ၾကေတာ့ပဲ စုစည္းညီၫြတ္ၾကၿပီး၊ အနာဂတ္လူငယ္ေလးေတြအတြက္ သာယာေကာင္းမြန္တဲ့ အေျခအေနကို ခ်န္ရစ္ခဲ့ဖို႔ လူတိုင္းမွာတာဝန္႐ွိတယ္ဆိုတာ အေလးအနက္ ခံယူၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကပါစို႔ေနာ္။

.-----------------------------------------------------------------------------------

13. Dec. 2017
ဒီေန႔ ညေနေတာ့ MASHAV လို႔ေခၚတဲ့ အစၥေရး ႏိုင္ငံ စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရး အဖြဲ႔ အစည္းႀကီးရဲ႕ ႏွစ္ ၆၀ ျပည့္ေမြးေန႔ ပြဲ ျဖစ္ၿပီး ၊ ဟာႏူခါ လို႔ေခၚတဲ့ ဖေယာင္းတိုင္ မီးထြန္းညႇိျခင္း ပြဲေတာ္ ကို ေဂ်႐ုဆလင္ က MASHAV ရံုးခ်ဳပ္ အေဆာက္ အအံုမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ က ၊ အစီ အစဥ္ အသီးသီး အရ အစၥေရးမွာ ေရာက္႐ွိေနတဲ့ သင္တန္းသား ၁၀၀ ေက်ာ္ ေလာက္ ပါ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံသား အျခင္းျခင္း ျပန္ဆံုရတာလဲ ေတာ္ေတာ္ေပ်ာ္စရာေကာင္းတယ္၊ ခေလး နဲ႔ မိခင္ က်န္းမာေရး အစီအစဥ္ အရ ေရာက္ေနတဲ့ အျခားျမန္မာ ၂ ေယာက္ရယ္၊ ျမန္မာ သံရံုးက ဒုတိယ သံမႉးရယ္နဲ႔ ဆံုေတြ႔ၾကၿပီး အသီးသီးကိုယ္စီ အေတြ႔အၾကံဳ ဗဟုသုတ အေတြးေတြ ေဝမ်ွျဖစ္ၾကပါတယ္။
မနက္ပိုင္း ကေတာ့ CultivAid လို႔ေခၚတဲ့ Israel NGO အဖြဲ႔ရဲ႕ အီသီယိုပီးယား ႏိုင္ငံ အစိုးရ ေထာက္ပံ့ေငြနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ စိုက္ပ်ိဳး ေရး က႑ တိုးတက္ေရး နည္းပညာပံ႔ပိုးေရး စီမံကိန္း အေၾကာင္းရယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရး က႑ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးမွာ ICT လို႔ အတိုေကာက္ သံုးႏႈန္းတဲ့ Information and Communication Technology - သတင္းအခ်က္အလက္နဲ႔ နည္းပညာ အသံုးခ်မႈမွာ အစၥေရး လယ္သမားမ်ားရဲ႕ ေ႐ွ႕တန္းေရာက္ ေနမႈ၊ ICT အက်ိဳး ေက်းဇူး ကို ႏိုင္ငံ အသီးသီးမွာ သေဘာေပါက္လက္ခံမႈ အေျခအေန ေတြ ေဆြးေႏြးသြားပါတယ္။
သိလိုက္ ရတာေတြ အမ်ားႀကီးထဲက တစ္ခုကေတာ့ အစၥေရး လယ္သမား ဆိုတာ ကိုယ္စိုက္တဲ့အပင္ အေၾကာင္းကို စက္ရံု တခုလို ကြၽမ္းက်င္ ႏွံ႔စပ္ၿပီး ICT ၊ green house နဲ့ ကြန္ျပဴတာ အသံုးျပဳကာ၊ ေစ်းကြက္လိုအပ္ခ်က္အရ လိုခ်င္တဲ့ အခ်ိန္ လိုသလို အပင္ကို ခိုင္းေစၿပီး အသီးအပြင့္ ကို ေစာၿပီးျဖစ္ေစ၊ ေနာက္က်ၿပီးေစ ကိုယ္လိုခ်င္သလို ျဖစ္ေအာင္ကို ထုတ္လုပ္ ႏိုင္တဲ့သူေတြ အ ျဖစ္အထူးေလ့က်င့္ထားတဲ့သူေတြ၊ သုေတသနျပဳခ်က္ေတြ ကို လက္လွမ္းမွီသူေတြ ုျဖစ္ေနတာပါဘဲ။
ဒါကလဲ ႏိုင္ငံနဲ႔ လူမ်ိဳးရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ ဝိေသသ လို႔လဲေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံက ငယ္တယ္၊ ဆို႐ွယ္လစ္ အေျခခံ ဝါဒနဲ႔ အတူလုပ္အတူစား အတူခြဲယူၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေရးကို စခဲ့တဲ့ အခ်ိန္က ဘယ္သူမွ စိုက္ပ်ိဳးေရး အေၾကာင္း ေရေရရာရာ မသိၾကပဲ၊ ႏိုင္ငံထူေထာင္ေရးတြက္ဆို စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္မွ ျဖစ္မယ္ဆိုတဲ့ အသိနဲ႔ စခဲ့ တဲ့ ဘိုးဘြားေတြလက္ထက္တည္းက ၊ တီထြင္ဖန္တီးသုေတသန လုပ္ၾက သလို ၊ ေတြ႔႐ွိမႈ အသစ္တခု ရတာနဲ႔ အျခင္းျခင္း ပညာမ်ွေဝၾကတယ္၊ ေနာက္ပိုင္းမွာလဲ ဘာ နည္းပညာ သစ္ေတြ႔ေတြ႔ လယ္သမားဆီကို ၂ ပါတ္ေလာက္တြင္း ေရာက္ေအာင္ အသိေပးေဆာင္ရြက္တဲ့ extension mechanism ေတြလဲ႐ွိေနတယ္ ဆိုေတာ့ ၊ အရႊမ္းေဖာက္ၿပီးေျပာရရင္ အစၥေရး ဆိုတာ အတင္းေျပာသန္တဲ့ ရြာႀကီးတစ္ရြာလိုပဲတဲ့ေလ၊ တခုခု ဆိုရင္ တေယာက္ထဲ၊ တဖြဲ႔ထဲ ဖြက္မထား လ်ိႈ မထားဘဲ အခ်င္းခ်င္းမ်ွေဝမႈ ျမန္လြန္းၿပီး လူတိုင္းကို သိေစႏိုင္တဲ့ အခ်က္ကိုက ၊ လူတိုင္းေစ့ ျမန္ျမန္ တိုးတက္ၾကၿပီး ဒီႏိုင္ငံဟာ ကမၻာမွာ တိုးတက္ဖို႔ အေၾကာင္းတရားတစ္ခုပါဘဲတဲ့၊ မွတ္သားစရာပါေနာ္။
ဒါ ေျကာင္႔ ဒီေန႔ ႏွစ္ ၆၀ ျပည့္တဲ့ မာ႐ွပ္ အဖြဲ႔ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈဟာလဲ အစၥေရးရဲ႕ ျပင္ပ ကမၻာက ညီေနာင္ ေမာင္ႏွမ မ်ားဆီ အသိပညာ အတတ္ပညာ မ်ွေဝမႈ သမိုင္းရဲ႕ ႏွစ္၆၀ မွတ္တိုင္ပဲမို႔ တိုက္ဆိုင္စြာ မဆိုင္းမငံ့ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ပဲ မ်ွေဝလိုက္ပါတယ္။
.-----------------------------------------------------------------------------------

16.Dec.2017
Today is a truely wonderful day visiting the DEAD Sea and Masada. I just love the trip experience.
ဒီေန႔ ကေတာ့ weekend ဆိုေတာ့ အဖြဲ႔လိုက္ႀကီးဘဲ အစၥေရး နဲ႔ ေဂ်ာ္ဒန္ နယ္ျခား က နာမည္ႀကီးလွတဲ့ ပင္လယ္ေသ Dead Sea ေခၚ. ကုန္းတြင္းပိတ္ ပင္လယ္ ေဒသကို မနက္ေစာႀကီးထဲက ထြက္ၾကတယ္၊ ေဂ်႐ုဆလင္ ကိုျဖတ္လာၿပီး ခ်က္ျခင္းဆိုသလိုပဲ ျမင္ကြင္းေတြကေျပာင္းသြားတယ္၊ ဘာဆို ဘာပင္မွ မေပါက္တဲ့ ေတာင္တန္း ကုန္းျမင့္ႀကီးေတြ အနီးကပ္ျဖတ္သြားရတာ အရမ္းထူးျခားတယ္။.လမ္းတေလ်ာက္ ေတာင္ၾကားလ်ိဳေတြမွာ သဲကနၱာရ ဂ်စ္ပဆီ လို့ေခာ္တဲ့ Beduin အုပ္စုေတြ အစုလိုက္ေလးေတြ အေျခခ်ေနထိုင္ၾကၿပီး သိုးအုပ္၊ ဆိတ္အုပ္ အမ်ားႀကီးေမြးထားၾကတာေတြ႔ရတယ္။
ေဂ်႐ုဆလင္က ပင္လယ္ထက္ မီတာ ၈၀၀ ျမင့္ၿပီး၊ Dead sea ကေတာ့ ကမၻာမွာ အနိမ့္ဆံုး ေနရာပါ၊ ပင္လယ္မ်က္ႏွာျပင္ထက္ မီတာ ၄၀၀ နိမ့္ပါတယ္။ မ်က္ေစ့တဆံုး သဲကနၱာရႀကီး ထဲမွာ လဲ လ်ပ္စစ္မီးေရာ၊ လမ္းေတြေရာ ေဖာက္ထားေပးႏိုင္ေတာ့ သဘာဝေပါက္ပင္သာမ႐ွိတာ လူေတြစိုက္ထားတဲ့ စြန္ပလြံပင္ေတြ မ်က္ေစ့တဆံုး အစက္ခ် ေရေပးစံနစ္နဲ႔ စိုက္ထားတယ္၊ တျခား ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြလဲ မ်ိဳးစံုပဲ ပင္လယ္ေသ ရပ္ဝန္းမွာေတြ႔ရေတာ့ ေတာ္ေတာ္အျမင္ ဆန္းပါတယ္။ 
တဖက္ကမ္းက ေဂ်ာ္ဒန္နဲ႔လဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူထားေတာ့ အနီးေလး ျမင္ေနရပါတယ္။ 
မနက္ပိုင္းမွာ ပင္လယ္ေသ ေတာင္ဘက္ပိုင္းက Mesada လို႔ေခၚတဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀၀၀ တံုးက ႐ိုမန္ ေတြက ဂ်ဴးေတြကို တိုက္ခိုက္ အင္ပါယာခ်ဲ့စဥ္က စစ္႐ႈံးမွာ ေသခ်ာသြားတဲ့ ဂ်ဴးလူမ်ိဳး ၁၀၀၀ နီးပါးဟာ ၊ သူတို႔ ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးခံတပ္အျဖစ္သံုးခဲ့တဲ့ ေတာင္ျပတ္ ေတာင္ထိပ္ႀကီးမွာ အံျသဘြယ္ေဆာက္ထားတဲ့ ခံတပ္ထဲ ကြၽန္ခံမဲ့ အစား ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အဆံုးစီရင္ သြားတဲ့ ေနရာ ကိုသြားၾကည့္ၾကတယ္။ ေတာင္ေပၚကို cable car နဲ႔တက္ၿပီး နန္းေတာ္ ခံတပ္ပ်က္ႀကီးဆီ လာၾကည့္ၾကတဲ့ tourist ေတြ အျပည့္ပဲ။ ေတာ္ေတာ္ စိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတဲ့ ျဖစ္ရပ္မွန္ ပါဘဲ။ ႐ိုမန္ေတြ ေတာင္ေအာက္မွာ ပတ္ျခာလည္ဝိုင္းထားတာကို သဲကနၱာရ လယ္ေခါင္က ေတာင္ထိပ္ ေလးေပၚမွာလူ ၁၀၀၀ နီးပါး၊ ၂ ႏွစ္ေလာက္ ၾကံ့ၾကံ့ခံႏိုင္ေအာင္ အစာနဲ႔ ေရ ရေအာင္ စီမံတဲ့ နည္းေတြ ေလ့လာရတာ ေတာ္ေတာ္စိတ္လႈပ္႐ွားဖို႔ ခ်ီးက်ဴးဖို႔ေကာင္းတယ္။ စိတ္ဝင္စားရင္ youtube မွာ နာမယ္ ႐ိုက္လိုက္ၿပီး ႐ွာၾကည့္လို႔ရတယ္၊ တကယ္ ဆန္းၾကယ္တဲ့ေနရာပါ။
ေန႔လည္စာ ကလဲ အာရပ္ မက်၊ အစၥေရး မက် ေတာ္ေတာ္ စားေကာင္းတယ္၊ အလႉေပးသလို စားေသာက္ဆိုင္က ေရာင္းေကာင္းတယ္။
ပင္လယ္ေသ ေရာက္ေတာ့လဲ အသားကို ပင္လယ္ကမ္းစပ္ ရြံမဲေတြနဲ႔ လူးၾက၊ ပက္လက္လွန္လိုက္တာနဲ႔ အလိုလို ေရေပၚ ေပၚေနတာကို ေပ်ာ္ၾက၊ သဘာဝတရားႀကီး ကေပးအပ္ထားတဲ့ အံ့ျသဘြယ္ ႐ိုး႐ိုးပင္လယ္ထက္ ၆ ဆ ဆားပိုငံၿပီး၊ သတၳဳဓာတ္ေတြနဲ႔ ျပည့္ဝေနတဲ့ ထူးဆန္းမႈေတြ၊ အလွကုန္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တာေတြ ကို ေပ်ာ္ရႊင္မႈ အျပည့္နဲ႔ ခံစားၿပီး ျပန္ခဲ့ၾကတယ္။
အေပ်ာ္ေတြနဲ႔ အတူ အသြားေရာ အျပန္ပါ ၿငိမ္သက္စြာ စဥ္းစားေနမိတာ ကေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအေၾကာင္းခ်ည္းပါဘဲ။ တူတဲ့အခ်က္ေတြ စဥ္းစားျကည့္လိုက္ရင္ ၂ ႏိုင္ငံက အဂၤလိပ္လက္ေအာက္က လြတ္လပ္ေရး ရတာခ်င္းႏွစ္တူတယ္ ၊ ဆို႐ွယ္လစ္ စီးပြားေရး လို႔ေခၚတဲ့ လူအမ်ားအတူ ပူးေပါင္းၿပီး လယ္ယာနဲ႔ သားငါး က႑ေတြ ေဆာင္ရြက္ၾကတယ္၊ ကိုယ့္ဆီမွာ တိုင္းရင္းသားျခင္း အဆင္မေျပက်ဘူး တိုက္ခိုက္ၾကတယ္၊ သူတို႔ကေတာ့ အာရပ္ကမၻာ ရဲ႕ အလည္ေခါင္ ရန္သူပါတ္လည္ဝိုင္းေနတဲ့ အေနအထားမွာ ႐ွိတယ္ ၊ သမိုင္းေၾကာင္း နဲ႔ ခ်ီၿပီး ႀကီးက်ယ္ ခမ္းနားမႈေတြ၊ ဘာသာတရားေတြ ကိုယ့္ ႏိုင္ငံေျမမွာ ထြန္းကားျပနိ႔ပြား ခဲ့တာေတြ မတိမ္းမယိမ္းပါဘဲ။ဆင္ပါတယ္။
မတူတာက ကိုယ္က ႏိုင္ငံက်ယ္ၿပီး သယံဇာတေပါတယ္။ သူတို႔ က ႏိုင္ငံေသးၿပီး၊ သယံဇာတ မ႐ွိသေလာက္႐ွားတယ္။ရာသီဥတု ကလံုးဝ မေကာင္းဘူး။
ေတာ္ေတာ္ အဓိကက်တဲ့ မတူတာေတြကေတာ့ လူအမ်ားရဲ႕ အေမ်ွာ္အျမင္႐ွိမႈ ၊ ဇြဲ႐ွိမႈ၊ ပန္းတိုင္ေရာက္ဖို႔ ေအာက္က် ရရင္လဲ သီးညည္းခံႏိုင္မႈ ၊ အေတြ႔အၾကံဳကို သခၤဏ္းစာ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ အသံုးခ်ႏိုင္မႈ၊ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ထားမႈ၊ မ်ွေဝ လိုစိတ္နဲ႔ ပူးေပါင္း လိုစိတ္ ထက္သန္မႈ၊ ပဴးေပါင္းေဆင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ အမ်ားလိုက္နာရမဲ့ စည္းမ်ဥ္းေတြခ်မွတ္ရာမွာ ေသခ်ာေစ့စပ္မႈ၊ တိုင္း ျပည္ ထူေထာင္ဖို႔ ပညာေရး အေရးႀကီးတယ္ ဆိုတဲ့ မူဝါဒ ကို စဥ္ဆက္မျပတ္ က်င့္သံုးႏိုင္ခဲ့လို႔ သုေတသနေတြ အလြန္ အားေကာင္းမႈ ၊ သုေတသန ေတြ႕႐ွိခ်က္ကို လက္ေတြ့ အသံုးခ်ဖို႔ ေကာင္းစြာ ေျပာင္းလဲႏိုင္မႈ၊ အားနဲခ်က္ ေတြကို ဆင္ေျခေပးမေနဘဲ ၊ ေပးထားခ်က္ လို႔သာ လက္ခံၿပီး အားသာခ်က္အျဖစ္ေျပာင္းလဲ ပစ္ႏိုင္ဖို႔ကို မူဝါဒခ်ၿပီး အဆင့္ဆင့္အားထုတ္ခဲ့ႏိုင္မႈေတြ ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ တစ္ခုပဲေျပာၾကည့္ရေအာင္ ၊ အဆိုးဖက္ကၾကည့္ရင္ ပင္လယ္ေသ ဆိုတာ နာမယ္လဲ လူႀကိဳက္မမ်ားနိုင္၊ ဆားငံလြန္းလို႔ ေရထဲမွာ ေတာင္ ဘာေကာင္မွ မေန၊ ပတ္လည္ဝိုင္းေနတာကလဲ လြင္တီးေခါင္ သဲကနၱာရ၊ ကပ္ေနတဲ့တဖက္ႏိုင္ငံက ရန္သူ၊ တခ်ိန္တံုးက ဘာတခုမွ စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းတာမ႐ွိတဲ့ အေျခအေနပါ၊ ဒါကိုပဲ ေပးထားခ်က္ထဲကေန သုေတသနေတြလုပ္၊ ဆားနဲ႔ သတၳဳေတြရဲ႕ လူ႔အသားအေရအတြက္ေကာင္းေၾကာင္း ေတြေဖာ္ထုတ္၊ အေကာင္းဆံဳး spa နဲ႔ က်န္းမာေရးကုထံဳးေတြ service ေပး၊ ကမၻာ အနိမ့္ဆံုးျဖစ္လို႔ ေနေရာင္နဲ႔ ေအာက္စီဂ်င္က ရတဲ့ ေကာင္းက်ိဳးေတြနဲ႔ လူစိတ္ဝင္စားေအာင္လုပ္၊ လ်ွပ္စစ္နဲ႔ ေရ ရေအာင္လုပ္ၿပီး ရြာေတြ လာတည္ၿပီး သဲကနၱာရ ေပါက္တဲ့ စြန္ပလြန္ပင္ကို အစက္ခ်ေရေပးၿပီး အခင္းက်ယ္စိုက္ဖို႔ အစိုးရက ရြာသားေတြကို အားေပး၊ ႏိုင္ငံျခားခရီးသြားေတြလာေအာင္စည္းရံုး၊ လူ႔ႏွလံုးသားဖမ္းစားႏိုင္တဲ့ ဇာတ္လမ္းအႏုပညာေတြ ဖန္တီးလိုက္ေတာ့ တစ္ကမၻာလံုးက လာၾကၿပီး ေဒသတခုလံုး လယ္သမားေတြမက်န္ စီးပြားျဖစ္ၾကတယ္ေလ။
ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ အဆိုးေတြ အားနည္းခ်က္ေတြ ၿငီးျငဴ၊ ဆင္ေျခေပး မေနၾကပဲ၊ အားသာခ်က္အျဖစ္ ဘယ္လိုေျပာင္းပစ္မလဲ စဥ္းစားလိုျခင္း၊ ထုတ္ကုန္ လုပ္ငန္းထက္ အက်ိဳးအျမတ္ မ်ားစြာပိုရတဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းကို ပိုမို ဂ႐ုထားအားေပးတဲ့ မူဝါဒေတြနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္စဥ္းစားျခင္း ေတြ.....
မူဝါဒဆိုတာကလဲ အျမဲတသမတ္ထဲ႐ွိစရာ မလိုဘူး၊ ႏိုင္ငံနဲ႔ ႏိုင္ငံသားေတြ စီးပြားေရး အေျခအေန ေျပာင္းလဲလာသလို ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးၾကတာပါဘဲ။ ဥပမာ အရင္က လယ္သမားေတြကို ထြက္ကုန္တိုးေအာင္ အစိုးရက ေထာက္ပံ့တဲ့ ကူညီေတြ အစီအမံေတြမ်ားတယ္၊ အခုေတာ့ လယ္သမားေတြ ႀကိဳက္တာစိုက္ အစိုးရက မကူညီဘူး၊ ဒါေပမဲ့ လယ္သမားမိသားစုဝင္ေတြ ရြာမွာ တျခားဝင္ေငြရမဲ့ ခရီးသြားဆြဲေဆာင္ႏိုင္မဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းလုပ္ခ်င္ရင္ အစိုးရက တစိတ္တေဒသကူညီမယ္ ဆိုတဲ့ မူဝါဒမ်ိဳးေပါ့။ ဒါမွ ၿမိဳ႕ျပ မွာ လူေနထူထပ္တဲ့ျပသနာ ေတြေလ်ွာ့ခ်ႏိုင္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရး ကိုလဲ ေရရွည္မွာ မထိခိုက္ေအာင္ေပါ့။
ဟိုေရာက္ ဒီေရာက္ သိပ္႐ွည္သြားပီမို႔ ေတာ္ဘီေနာ္။
.-----------------------------------------------------------------------------------

17.Dec.2017
ဒီေန႔ ပိတ္ရက္မွာ ျမန္မာျပည္ ကို အရင္လ က သင္တန္းလာေပးတဲ့ ဆရာက လိုက္ပို္႔ေပးတာေၾကာင့္ တဲလ္ အဗစ္ၿမိဳ႕ နဲ႔ ႐ိုဟိုေဗာ့ တဝိုက္က ရြာေတြက လယ္သမားတခ်ိ ု႔ရဲ႕ agro tourism လုပ္ငန္းေလး တခ်ိဳ႕ ကို ပိုၿပီးထဲထဲဝင္ဝင္ ေလ့လာခြင့္ရခဲ့တယ္။
Green house နဲ႔ စိုက္ထားတဲ့ Cherry tomato စိုက္ခင္း ၊ ကြင္းျပင္ စေတာ္ဘဲရီ စိုက္ခင္းထဲမွာ ၿမိဳ႕ထဲက မိသားစုေတြ မိသားစုလိုက္ ကားေတြနဲ့လာၾကၿပီး ၊ ႀကိဳက္သေလာက္ ခူးစား ၊ သယ္သြားလို႔ရတယ္ ။ လူတစ္ဦးခ်င္းစာ ေငြေခ်ရတယ္။ ကေလး ေပါက္စေလးေတြပါ ေခၚလာၿပီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ ပါးပါး အခ်ိန္ျဖဳန္းၾကတယ္။ အသီးမွဲ႔ ခ်ိန္ အလိုက္ seasonal opening လုပ္ေပးတာေပါ့။ အျမဲ မဟုတ္ပဲ ဆိုင္ရာ လယ္သမားလဲ အားခ်ိန္၊ အသီးမွဲ႔ခ်ိန္လဲ ျဖစ္ဖို႔ေတာ့လိုတာေပါ့။ ၿမိဳ႕ျပမွာ မြန္းက်ပ္သူေတြ အျပင္ထြက္ဖို႔ အခြင့္အေရးေကာင္းပါ။ ဘယ္ရက္မွာ ဘာေတြလုပ္လို႔ရမယ္ဆိုတာ facebook ကေန ေၾကျငာတယ္။
တစ္ခင္းထဲမွာ ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ ေျမကြက္တစ္ခု မွာ ဂိုေဒါင္ငယ္ေလးနဲ႔ ပ်ိဳးပင္ေပါက္မ်ိဳးစံု ၊ လယ္ယာသံုးကိရယာမ်ိဳးစံု ေပးထားတယ္။ လစဥ္ေၾကးေပးထားတဲ့ မိသားစုေတြ ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့ အပင္ ကိုယ္ေရြးစိုက္လို႔ရေအာင္ အစက္ခ်ေရေပးစံနစ္ နဲ႔ ေဘာင္တိုေလးတစ္ေဘာင္ခ်င္းစီ ေနရာ ေပးထားတယ္ ။ ကိုယ္ႀကိဳက္သလိုလာ ၿပီးစိုက္ပ်ိဳး၊ ခူးစားလို႔ရေအာင္ ဖန္တီးေပးထားတယ္။ member ေၾကးေပးၿပီး လာသူ မိသားစု ၈၀ ေလာက္႐ွိတယ္၊ အဲဒီအရြယ္ ေျမကြက္မွာ အပင္စိုက္ရင္ ရမဲ့ေငြထက္ အဆ ၂၀ ေလာက္ ေငြပိုရတယ္။
ဒီလို ႐ႈပ္႐ႈပ္ ယွက္ယွက္ေတြ မလုပ္ခ်င္တဲ့သူေတြလဲ႐ွိတာေပါ့ေနာ္။
ေနာက္ တစ္ေယာက္ကေတာ့ ပန္းမ်ိဳးသစ္ေတြရေအာင္ စပ္မ်ိဳးေတြ ေတာက္ေလ်ာက္ထုတ္လုပ္ၿပီး မ်ိဳးေစ့ကုမၸဏီနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး သုေတသနေတြလုပ္ေပးတယ္။
ေနာက္တေယာက္ကေတာ့ ၾကက္ျခံေခါင္မိုးေပၚ ဆိုလာျပားေတြတင္ၿပီး လ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ၿပီး လ်ပ္စစ္မီးေပးတဲ့ ကုမၸဏီကို ျပန္ေရာင္းတယ္။
တေယာက္ကေတာ့ အစၥေရးမွာ လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ ႏိုင္ငံျခားက တင္သြင္းရတဲ့ ဂ်င္းနဲ႔ နႏြင္းေတြ greenhouse နဲ႔စိုက္ၿပီး super market ကို အတက္လိုက္ပို႔တယ္။
ဒါေလးေတြကေတာ့ ၿမိဳ႕နဲ႔နီးတဲ့ေနရာက လယ္သမားေတြ လယ္ယာလုပ္ငန္းကို မစြန္႔ခြာေအာင္ အပိုဝင္ေငြရေအာင္ စိတ္ကူးအၾကံသစ္ေတြ႐ွိရင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ ေအာင္ အားေပးတဲ့ အစိုးရရဲ႕ မူဝါဒနဲ႔အစီအမံေတြ ေလ့လာျခင္း တစိတ္တပိုင္းပါဘဲ။
အရင္ေန႔ေတြကလဲ ရြာတြင္းက သစ္သား ပရိေဘာဂပန္းခ်ီလုပ္ငန္း တို႔၊ စပ်စ္ဝိုင္လုပ္ငန္း နဲ႔ ဝိုင္သင္တန္း၊ ဓာတ္ပံု စတူဒီယိုတို႔ စသျဖင့္ လယ္သမား မိသားစုဝင္ေတြရဲ႕ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ၊ အၾကံသစ္ စိတ္ကူးသစ္ေတြ အမ်ားႀကီး ေလ့လာျဖစ္တယ္ေလ။
.-----------------------------------------------------------------------------------

19. 12. 2017
I got my certificate and I spent one month in Israel!) I learned a lot and got good friends from different countries. 
Thank you guys for amazing time together , I will miss all of you!)
..-----------------------------------------------------------------------------------
No automatic alt text available.
.

Image may contain: 5 people, people smiling, people standing and indoor


1. December 2017
Editor Comment:  က်ေနာ္ေတာ့ အစၥေရးႏိုင္ငံကို မေရာက္ဖူး.. ဆရာမသိန္း ေန႕စဥ္မွတ္တမ္ အတိုေလးပါ။ 
အစၥေရးႏိုင္ငံမွာ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္သား အလုပ္လုပ္ဖူးတဲ့ (စိုက္ပ်ိဳးေရးတကၠသိုလ္ ေဒါက္တာဆလိုင္းထြန္းသန္း ရဲ့ သားၾကီး၊ ယခု အေမရိကား ခ်ီကာကိုျပည္နယ္) ေျပာျပလို႕သိရတာကေတာ့ ..ဥေရာပကိုပို႕မဲ့ ေလေၾကာင္းသီးႏွံကြန္တိန္နာမ်ားကို x-ray scan check လုပ္တာ တစ္လံုးမွာ သတၱဳမွ်င္ ေတြ႕လို႕ fail ျဖစ္တာေၾကာင့္ ကုမဏီရဲ့ ကြန္တိန္နားအားလံုးကို reject လုပ္တယ္။ ကုမဏီက အဲဒီကြန္တိန္နာကို လူအားနဲ႕ရွာေတာ့ စီးကရက္ဘူးပတ္တဲ့ သတၱဳၾကိဳးေလး တခုေတြ႕ရတယ္..တဲ့။ သူတို႕သရက္သီးျခံကို အ၀င္မွာ သိပ္မစစ္ေပမဲ့ အထြက္မွာေတာ့ သရက္သီးမ်ိဳးေစ့ ပါမသြားေအာင္ ..အၾကီးက်ယ္ စစ္တယ္ဆိုပဲ... အစၥေရးေလ့လာေရးခရီးသြား rev. ေစာစံေအာင္ ျပဳစုဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးေလး လင့္ေပးလိုက္ပါတယ္ဗ်ာ..အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳးေပါ့ေနာ္..
.

အစၥေရးႏိုင္ငံေပၚထြန္းလာျခင္း (ႏို႔ႏွင့္ပ်ားရည္စီးေသာ သမၼာက်မ္းမွတိုင္းျပည္
http://murann.blogspot.com/2017/09/blog-post_19.html
.
End...
.
.
ေဆာင္းပါးမ်ား
၁။ အစၥေရး ၇ရက္ခရီးသြားေၾကာ္ျငာ 
https://goo.gl/3durBd
၂။ 
 ျမင့္ျမတ္သန္႕ရွင္းေသာေနရာသို႕ တစ္ေခါက္ အခန္းဆက္ ေဆာင္းပါးမ်ားမွာ ဓါတ္ပံုမ်ားစြာနဲ႕  

အခြန္မေဆာင္ျခင္းကို ပိုၿပီးသိခ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အဂတိ လိုက္စားမႈ


အခြန္မေဆာင္ျခင္းကို ပိုၿပီးသိခ်င္
(မုိးမခ) ေမ ၁၆၊ ၂၀၁၅
လူေတြဟာ အခြန္ေဆာင္ျခင္းအေၾကာင္းထက္ အခြန္မေဆာင္ျခင္းကို ပိုျပီးသိခ်င္ၾကပါတယ္။ ဒါကေတာ့ လူ႔သေဘာ သဘာဝပါ။ စာေရးသူ ျမန္မာႏိုင္ငံ အဂတိ လိုက္စားမႈအေၾကာင္း ေဆာင္းပါးေရးတိုင္း လူေတြ၊ စာေရးသူကို မၾကိဳက္ၾကပါဘူး။ လူအားလံုးနီးပါး လစ္ရင္၊ လစ္သလို အဂတိလိုက္စားခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္တင္မက စင္ကာပူမွာလဲ အတူတူပါပဲ။ စင္ကာပူက စာပုိ႔သမားကို အိမ္တိုင္ယာေရာက္ စာပုိ႔ေပးလို႔ ေဒၚလာတဆယ္ this is Gift Money for your service ဆိုရင္ ယူမယ္ထင္ပါသလား။ သင့္မ်က္ႏွာကိုၾကည့္ျပီး .. thank you ဆိုျပီး ယူခ်င္ယူသြားမယ္။ no no no လို႔ေျပာျပီး တံစိုးလက္ ေဆာင္မျဖစ္စေလာက္ေၾကာင့္ သူအဖမ္းခံရမလား ေဘးဘယ္ညာၾကည့္ျပီး လက္မခံတဲ့စာပုိ႔သမား ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ျမန္မာ ျပည္အဝင္ လူဝင္ၾကီးၾကပ္ေရးဆီ ပတ္စ္ပုိ႔ၾကားမွာ ေဒၚလာတဆယ္ထည့္ျပီး ဖ်က္ဆီးေနတဲ့လူတစုေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္္မာႏိုင္ငံၾကီး အခုလို ကမာၻ႔လာဘ္အစားဆံုး၊ လာဘ္အေပးဆံုး ႏိုင္ငံဘဝေရာက္သြားရတာလို႔ လူသိနည္းပါတယ္။ ဗိုလ္ ေနဝင္း၊ ဗိုလ္သန္းေရႊ၊ ဗိုလ္သိန္းစိန္ေတြကိုပဲ ..အျပစ္တင္ၾကတယ္။ တကယ္ အျပစ္တင္ရမွာက ..ကိုယ့္ကိုယ္ကိုပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဘယ္သူ႔ကိုမွအျပစ္မတင္ပဲ System Fault လို႔ ေရဗူးထဲ ေရနဲနဲရွိေသးတာ ေတာ္ေသးတာေပါ့လုိ႔ အေကာင္းျမင္၊ ေရာင့္ရဲလြန္းရင္လည္း ရပါတယ္။ ကိုယ့္အိတ္ထဲပဲထည့္တဲ့ ဒါမ်ိဳးစိတ္ထားမ်ိဳးေတြ အစိုးရမလုပ္သင့္ပါဘူး။ စီးပြားေရးပဲ လုပ္စားသင့္ပါတယ္။
အဂတိလိုက္မကင္းႏိုင္သူမ်ား ..စီးပြားေရးပဲလုပ္ၾကပါလို႔ အစိုးရထိပ္တန္းပုဂၢိဳလ္မ်ား စီးပြားေရးသမား၊ အခြင့္ေရးသမားမ်ားနဲ႕ မိတ္ေဆြေတာင္မလုပ္သင့္ပါဘူး။ စီးပြားေရးလုပ္မယ္ဆိုတဲ့ မိတ္ေဆြမ်ား၊ အစိုးရလုပ္ခ်င္တဲ့မိတ္ေဆြမ်ားကို အခြန္ေရွာင္ နည္းအေၾကာင္း သိမွတ္သမွ် ရွယ္လိုက္ပါတယ္။

• စင္ကာပူအခြန္ေဆာင္ျခင္း
စင္ကာပူမွာ တစ္လေဒၚလာ ၂၅၀၀ လစာရတဲ့လူ၊ အခြန္ေဆာင္စရာမလိုပါ။ တြက္နည္းေတြနဲ႔ဆိုရင္ .. ဥပမာ ျမန္မာႏိုင္ငံ သားတဦး တစ္လကို ေဒၚလာ၂၅၀၀၊ တႏွစ္ ေဒၚလာ ၃၀၀၀၀ ျဖစ္သြားမယ္။ အိမ္ေထာင္၊ ဇနီး၊ ကေလး၊ မိခင္၊ ဖခင္ ေတြကို ၾကည့္ရႈေစာင့္ေရွာက္ရတယ္ လုိ႔ ထည့္ေရးလိုက္ရင္၊ သက္ညွာမႈမ်ားေၾကာင့္ အခြန္မေပးရေတာ့ပါဘူ။ လူပ်ိဳ၊ အပ်ိဳ ၾကည့္ရႈ ရမဲ့လူမရွိဆိုရင္ေတာ့ ေဒၚလာတေထာင္ေက်ာ္ေလာက္ အခြန္ေဆာင္ရႏိုင္ပါတယ္။ အဲ.. ၆လပဲ အလုပ္လုပ္ျပီး ျမန္မာျပည္ျပန္ သြားတယ္ဆိုရင္ေတာ့ အခြန္ဥပေဒအရ အမ်ားၾကီးေဆာင္ရတယ္။ အဲဒီလူ ျပန္မလာေတာ့ဘူးဆိုရင္ အဲဒီလူကို အလုပ္ခန္႔တဲ့ ကုမဏီကပဲ အစိုးရကို အခြန္ေပးရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုမၸဏီေတြက .. ႏိုင္ငံျခားတဦး အလုပ္ထြက္မယ္၊ လစာ ၂၀၀၀ အ ထက္ဆိုရင္ တလ လခကို အခြန္ရွင္းလင္းျပီးမွ ထုတ္ေပးမယ္လုိ႔ ကိုင္ထားၾကပါတယ္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံသားမ်ား၊ ပီအာ (အျမဲ ေနထိုင္ခြင့္ရသူမ်ား) ကေတာ့ လစာ ၂၅၀၀ ေလာက္ရတယ္ဆိုရင္ေတာင္ အခြန္မေဆာင္ရသေလာက္ပါ။
ဒါေၾကာင့္ အခြန္ေဆာင္နည္းကိုေရးေနလည္း ျမန္မာအမ်ားစု စိတ္ဝင္စားမွာမဟုတ္ပါဘူး။
ဗဟုသုတ လိုခ်င္တဲ့ ျမန္မာမ်ားပဲ စိတ္ဝင္စားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခြန္မေဆာင္နည္းကို ေရးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အခြန္မ ေဆာင္နည္းဆိုရင္ လူေတြ ပိုစိတ္ဝင္စားၾကမယ္။ ေနာက္တခု မွန္ကန္တဲ့အစိုးရ Good Government, တကယ္ျဖစ္လို သူေတြလည္း အခြန္မေဆာင္နည္းကို သိထားရပါတယ္။ တိုင္းျပည္၊ အိမ္ေထာင္ ဦးစီးလုပ္ေနရျပီဆိုရင္ ဟာကြက္၊ ဖာေထး နည္းေတြကို သိထားရပါတယ္။
မိမိအိမ္ေထာင္၊ အဖြဲ႕အစည္းကို စနစ္တက် လုပ္ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ မိမိကိုယ္တိုင္
၁။ ေကာင္းတာေတြကို သိထားရပါတယ္။ ဥပမာ အခြန္ေဆာင္နည္း
၂။ မေကာင္းတာေတြကို လုပ္ေနသူမ်ားကို တားဆီးဖို႕၊ မေကာင္းတဲ့နည္းလမ္းမ်ားကိုလည္း သိထားရပါမယ္။ ဥပမာ – အခြန္ မေဆာင္နည္း။

ဒီေဆာင္းပါးက အခြန္မေဆာင္နည္း၊ အခြန္ေရွာင္နည္းပါ။

လစာ ေဒၚလာ တစ္ေထာင္ေတာင္မွ မရတဲ့ စင္ကာပူမွာ အလုပ္လုပ္သူ၊ အိမ္ေဖာ္မ်ား၊ WP အလုပ္သမားမ်ားကေတာ့ အခြန္ေဆာင္နည္း၊ အခြန္ေရွာင္နည္း သိစရာလည္းမလိုပါဘူး။ ဝင္ေငြ မ်ားလာမွပဲ ဒါေတြကို သိရပါတယ္။ သိေအာင္လုပ္ရပါတယ္။
စင္ကာပူမွာ တစ္လဝင္ေငြ ေဒၚလာ၅ေထာင္ ရတဲ့ လူပ်ိဳၾကီးတစ္ေယာက္ဆိုရင္ ၊ မိဘကို ၾကည့္ရႈရတယ္ ေျပာရင္ေတာင္၊ တစ္ႏွစ္ကုန္ရင္ ေဒၚလာ ၅၀၀၀ ေလာက္ အခြန္ေဆာင္ရပါတယ္။ တစ္ႏွစ္လုပ္ တစ္လ အခြန္ေဆာာင္ ဆိုေတာ့ အလြန္မ်ားပါတယ္။
ေနာက္တဆင့္ တစ္လ ေဒၚလာ တစ္ေသာင္း ရတယ္ဆိုပါေတာ့၊ ႏွစ္ကုန္လုိ႕ ေဘာနပ္စ္လည္း ၄လစာေလာက္ ဆုေၾကးရတယ္ဆိုပါေတာ့။ ဒီလူရဲ့ တစ္ႏွစ္ဝင္ေငြက စုစုေပါင္း ေဒၚလာတစ္သိန္းေက်ာ္သြားျပီး၊ အတိက်ေျပာရရင္ တစ္ႏွစ္ဝင္ေငြ ေဒၚလာတစ္သိန္းေျခာက္ေသာင္း SGD 160,000 ဝင္ေငြရသြာျပီ။ ဒါဆိုရင္ ဒီလူ အခြန္ေရွာင္နည္းကို သိဖို႕လိုလာပါတယ္။ အခြန္ေရွာင္နည္း မသိရင္ ပြဲစားလက္ကို အပ္ရတယ္။ ရိုးသားစြာနဲ႕ အစိုးရအခြန္အရရွိမင္းကို ဥပေဒအတိုင္း အခြန္ေဆာင္ပါမယ္ ခင္ဗ်ား.. လုိ႔ အစိုရဝန္ထမ္းလက္ထဲ အပ္လိုက္ရင္ ၊ အခြန္ေငြ ၃၀% ေဒၚလာ ၄ေသာင္း၈ေထာင္ေလာက္ Tax SGD 48,000 ေပးရေတာ့မယ္။ စင္ကာပူက အစိုးရဝင္ထမ္းက လာဘ္ေပးလုိ႔လဲမရဘူး။ အခြန္ဝန္ထမ္းကို .. လဘက္ရည္ေဆာင္ေခၚသြားျပီး ေဒၚလာ၄ေသာင္း၈ေထာင္ .ခင္ဗ်ားကို ေဒၚလာ ၂ေသာင္းေပးပါမယ္။ က်ေနာ္႕ကို အခြန္မေပးရေအာင္ လုပ္ေပးပါ ..သြားေျပာလုိ႔မရဘူး။ ေျပာရင္ ေျပာတဲ့လူပဲ ေထာင္က်သြားႏိုင္ပါတယ္။ စင္ကာပူအခြန္ဝန္ထမ္းကလဲ .. ဟိုနားမွာ ရပ္ေနတဲ့ ကိုဟဝါ ဆီသြားပါ။ သူက ခင္ဗ်ားကို အခြန္ေရွာင္နည္း ေျပာျပပါမယ္..လုိ႔ ပြဲစားနဲ႕ေပါင္းလုပ္စားတဲ့အစိုးရအခြန္ဝန္ထမ္း စင္ကာပူ၊ အေမရိကားမွာ မရွိပါဘူး။ ဒီေတာ့ ဘာတတ္ႏိုင္ေတာ့မလဲ… က်သင့္သေလာက္ ေပးလိုက္ရတာေပါ့။ က်န္တဲ့ေငြ ေဒၚလာ တစ္သိန္းေက်ာ္ ကိုယ္ရတာပဲ။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဥပမာ ..အိမ္ေရာင္းမယ္၊ အိမ္ဝယ္မယ္ ဆိုရင္ ေငြမဲ (အစိုးရဆီပိုက္ဆံ အလြဲသံုးေငြ၊ တနည္းအားျဖင့္ လိုင္စင္ပါမစ္ေရာင္းစားလုိ႔ ရတဲ့ေငြ) အဲဒီေငြမဲကိုေတာင္ အစိုးရက ၃၅% အခြန္ေဆာင္ျပီး ဝယ္ခြင့္ေပးထားတယ္။ ဒါေတာင္မွ သိန္းတစ္ေထာင္ အိမ္ကိုဝယ္ရင္ သိန္း၃၅၀ အခြန္ေပးရမယ္။ ဒီ အစိုးရကေပးထားတဲ့ လိုင္စင္၊ ပါမစ္ကို ေရာင္းစားျပီး ရထားတဲ့ေငြမဲနဲ႕ အိမ္ သိန္းတစ္ေထာင္တန္ ဝယ္မယ္ဆိုရင္ ထပ္ျပီး အိမ္တန္ဖိုးကို သိန္း၃၀၀ ပဲထားလိုက္ပါ။ ေငြမဲကိုလဲ ႏိုင္ငံျခားမွာ တရားဝင္အလုပ္လုပ္လုိ႔ရတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ျပည္တြင္းမွာ ေဒၚလာရတဲ့အလုပ္ ဆိုျပီး ေငြျဖဴအျဖစ္ ျပလိုက္ရင္ ..အခြန္ သိန္း၃၅၀ ေပးစရာမလိုပဲ၊ အခြန္ ၃၅သိန္းေလာက္ပဲ ေပးရေအာင္ လုပ္စားေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ အရမ္းနစ္နာပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာက္ အရမး္နစ္နာေနတာ ဒီ အခြန္ေရွာင္ လူတန္းစားေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

• အသန္႕ရွင္းဆံုးဆိုတဲ့ လက္ရွိဝန္ၾကီးတဦး
ဥပမာ ဝန္ၾကီး၃၅ေယာက္မွာ၊ အသန္႕ရွင္းဆံုး ဆိုတဲ့၊ အေသးဆံုး လာဘ္စားတဲ့ လက္ရွိဝန္ၾကီးတစ္ဦးကို ေရးပါမယ္။ နာမည္ကေတာ့ ျပည္တည္းေရးဝန္ၾကီး ဦးရဲထြဏ္ လုိ႔ေခၚပါတယ္။ သူ႕ေဖ့စ္ဘုတ္မွာ သူကိုယ္တိုင္ ပြင့္လင္းစြာ ေရးထားတာပါ။ သူ ကားပါမစ္ရလုိ႔ ကားတင္သြင္းခြင့္က ရတဲ့ေငြ ေဒၚလာနဲ႕ တိုက္ခန္းဝယ္ပါတယ္…တဲ့။ ႏိုင္ငံေတာ္က တိုက္ခန္းေတြ တစ္ပံုၾကီးရွိတာ၊ မရွိရင္ေတာင္ ေဆာက္ရင္ တစ္ႏွစ္အတြင္း ေဆာက္ေပးႏိုင္တာပဲ။ ဝန္ၾကီးျဖစ္မဲ့လူ ကားပါမစ္လိုင္စင္ေရာင္းစားျပီး တိုက္ခန္းဝယ္ရတာ မနိတ္ပါဘူး။ ဒါက အႏိုမ့္ဆံုးအဆင့္ လာဘ္စားျခင္းပါ။ ဝန္ၾကီးဦးရဲထြဏ္ ဘယ္သူကမွ ကားပါမစ္ရတာ ေရာင္းစားျပီး တိုက္ခန္းေလးဝယ္ရတာကို လာဘ္စားတယ္လုိ႔ သူကိုယ္တိုင္ မဝန္ခံဘူး။ ျပည္သူလူထုကလဲ ခြင့္လႊတ္တယ္။ လာဘ္စားတယ္လုိ႔ မသတ္မွတ္ဘူး။
.
ဒါက အခြန္ေရွာင္ျခင္း ဥပမာတစ္ခုပါ။ လိုင္စင္ ပါမစ္ ရသူက အဲဒီပါမစ္ကို ေရာင္းစားလုိ႔ ရတဲ့ေငြဟာ လာဘ္စားျခင္းပါပဲ။ ဒီေတာ့ လာဘ္စားမႈဥပေဒနဲ႕သာ အေရးယူရမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အားလံုးနီးပါး သြားျပီေပါ့။

• စင္ကာပူ အခြန္ေရွာင္နည္း
ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ေရာက္သြားတာ ကိုယ့္ေပါင္ကိုယ္လွန္ေထာင္းသလိုပဲ။ ဒီေတာ့ စင္ကာပူအေၾကာင္း ဆက္ေရးပါမယ္။
စင္ကာပူမွာ အခြန္ေရွာင္ေနသူ လူမ်ားကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္သူမ်ားနဲ႕ ကုမဏီၾကီး၊ ကုမဏီငယ္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ စာေရးသူ ကိုယ္တိုင္လည္း ကုမဏီလုပ္ငန္း လုပ္ပါတယ္။ ဗီယက္နမ္ ပရိုဂ်တ္တစ္ခုကို ေဒၚလာ တစ္သန္းဖိုးေလာက္ တစ္ႏွစ္လုပ္ရပါတယ္။ ပညာရွင္ ၄ဦးကို ေစလႊတ္တဲ့ ကန္ထရိုက္ရရွိျပီး၊ တစ္ဦးကို တစ္လ ေဒၚလာ ၅ေထာင္ နဲ႕ငွားေတာ့ တစ္ႏွစ္ဆို၊ ၆ေသာင္း ေပးရပါတယ္။ ၄ေယာက္ဆိုေတာ့ ေဒၚလာ ၂သိန္း၄ေသာင္း ကုန္ပါတယ္။ အဲဒီ ပညာရွင္၄ဦးကို ဗီယက္နမ္မွာ ေနစရိတ္၊ စားစရိတ္ အိပ္ခန္း၂ခန္း၊ ကြန္ဒိုႏွစ္လံုး တစ္လကို ေဒၚလာ ၇၀၀ နဲ႕ငွားေတာ့ ကြန္ဒိုႏွစ္လံုးငွားခ တစ္ႏွစ္ကို ေဒၚလာ တစ္ေသာင္း၆ေထာင္က်ပါတယ္။ စားစရိတ္က သူတို႕ဖာသာ စားေသာက္ေပါ့။ ဗီယက္နမ္မွာ အသားဟင္း ၂မ်ိဳးနဲ႕ ထမင္းခ်ိဳင့္မွာစားရင္ တစ္လမွ ေဒၚလာ ၂၀၀ မကုန္ပါဘူး။ အလြန္ေစ်းခ်ိဳပါတယ္။ ကားတစ္စီး ငွားေပးတာေတာ့ ေစ်းၾကီးတယ္။ တစ္လကို ေဒၚလာ ၂၀၀၀ ေလာက္ေပးရတယ္။ မရွိမျဖစ္ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး ျဖစ္လုိ႔ လူေရာ၊ ကုန္ပါတင္တဲ့ တိုယိုတာဗင္ကား တစ္စီး ငွားတာ တစ္ႏွစ္ကို ေဒၚလာ၄ေသာင္း ကုန္တယ္။ အဆံုးသပ္ေတာ့ ေဒၚလာ ၃သိန္းေလာက္ အျမတ္ရပါတယ္။ စင္ကာပူ – ဗီယက္နမ္ ကုန္၊ လူ ေလယာဥ္စရိတ္က ေတာ္ေတာ္ ကုန္သြားပါတယ္။

အက်ဥ္းေရးရရင္
ဝင္ေငြ ကန္ထရိုက္ရရွိေငြေပါင္း – $ 1,000,000
စင္ကာပူအင္ဂ်င္နီယာငွားရမ္းခ – $ 240,000
ဗီယက္နမ္အလုပ္သမားငွားခ – $190,000
ကြန္ဒို၂လံုးငွားခ – $ 16,000
ကားတစ္စီးငွားခ – $ 48,000
လူႏွင့္ကုန္ ေလယဥ္ခရီးစရိတ္၊ – $ 100,000
စင္ကာပူ ရံုးသံုးစရိတ္ $100,000
ဗီယက္နမ္ရံုးစရိတ္ (လာဘ္ေပးရမႈအနည္းငယ္) – $30,000
အျမတ္ေငြ – $300,000
ဒီေတာ့ အျမတ္၃သိန္းရပါတယ္ ဆိုျပီး စင္ကာပူအစိုးရ အခြန္ဝန္ထမ္းကို အမွန္အတိုင္းတင္ျပလိုက္မယ္ဆိုရင္၊
အခြန္ အနည္းဆံုး ၃၀% ေပးရမယ္။ ဒီေတာ့ ေဒၚလာ ၉ေသာင္း အခြန္ေပးရမယ္။
ဒီေတာ့ အျမတ္နည္းေအာင္ လုပ္ရေတာ့မယ္။ အျမတ္ ေဒၚလာတသိန္းပဲ ရတယ္ လုိ႔ လိမ္ေရးလိုက္ရင္ ၃၀% အခြန္ေကာက္မယ္ဆိုတာ့ ေဒၚလာ ၃ေသာင္းၾကီးမ်ားေတာင္ အခြန္ေပးရဦးမယ္။
.
ကဲ ရႈပါတယ္ကြာ၊ ၃၀% အခြန္မေဆာင္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ အခြန္ဝန္ထမ္းနဲ႕လဲ ညွိလုိ႔မရဘူးဆိုတာ ေသခ်ာတယ္။ စင္ကာပူအခြန္ဝန္ထမ္းက လာဘ္စားမႈ လံုးဝမလုပ္ဘူး။ ေဘာင္အတြင္း ဝင္ေအာင္ေတာ့ အၾကံေပးခ်င္ေပးႏိုင္တယ္။ ဒီေတာ့ အခြန္ ေဒၚလာ တစ္ေသာင္း ဆိုတာ အမ်ားၾကီးပဲပဲ။ အခု အမွန္အတိုင္းေဆာင္ရမယ္ဆိုရင္ ေဒၚလာ ၉ေသာင္းဆိုေတာ့ .. ဘယ္အခြန္ေဆာင္ခ်င္ပါ့မလဲ။ ေရွာင္လုိ႕ရတဲ့နည္းလမ္း ရွိရင္၊ အခြန္ေဆာင္ပြဲစားလက္ အပ္ခ်င္စရာပါပဲ။

• စင္ကာပူက ကုမဏီအေသးတစ္ခု အခြန္ေရွာင္ျခင္း
စင္ကာပူမွာ အျမတ္ တစ္ႏွစ္ကို ေဒၚလာ ၃သိန္း ရတယ္ဆိုတဲ့ ကုမဏီက အေသးစားအဆင့္ပဲ ရွိပါတယ္။ အစိုးရက ဒါမ်ိဳး အေသးစား၊ အလတ္စား ကုမဏီမ်ားကို ဂရုေတာင္မစိုက္ပါဘူး။ အၾကီးစားေတြ၊ တစ္ဦးခ်င္းလူေတြကိုပဲ အခြန္မလြတ္ေအာင္ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ..ဘယ္လိုနည္းနဲ႕ အခြန္ေရွာင္ရမလဲ .. အေသးစား၊ အလတ္စား ကုမဏီပိုင္ရွင္အဖြဲ႕အစည္းထဲ ဝင္ျပီး စံုစမ္းလိုက္ေတာ့ လြယ္လြယ္ေလးပါပဲ။ တျပားမွ လာဘ္ေပးစရာမလိုဘူး။ အဖြဲ႕အစည္း ဝင္ေၾကး လစဥ္ေၾကး၊ တစ္လကို ေဒၚလာ တစ္ရာေလာက္ပဲေပးရတယ္။ အခြန္ေရွာင္နည္း သင္ေပးတဲ့ အစ္ကို၊ အစ္မ ကုမဏီပိုင္ရွင္မ်ားက အၾကံေပးတဲ့အတိုင္း လုပ္လိုက္ပါတယ္။
နည္းလမ္းကေတာ့ အင္ဂ်င္နီယာငွားရမ္းခကို $240,000 အမွန္အတိုင္းမေရးပဲ $540,000 ဆိုျပီး အျမတ္ေဒၚလာ ၃သိန္းကို အလုပ္သမားခထဲ ထည့္လိုက္ေပါ့။ ဟ.. ဒါဆိုရင္ အလုပ္သမားေတြကို ေပးစလစ္ Pay Slip ျပသနာျဖစ္မွာေပါ့.. လုိ႔ေမးေတာ့၊ ကိုယ့္မိတ္ေဆြ၊ မိသားစုေတြကို အလုပ္သမား စာရင္းထဲ ထည့္လိုက္ေပါ့၊ ဒါမွမဟုတ္ ဗီယက္နမ္မွာ ကြန္ဒိုငွားခ၊ ကားငွားခေတြ ၂ဆ စာရင္းတင္ျပလိုက္ေပါ့ ..လုိ႔ အလြယ္ကေလးပါ။
.
ေဒၚလာတစ္သန္း ကန္ထရုိက္ တစ္ႏွစ္ၾကာေအာင္လုပ္တာ အျမတ္မထြက္ဖူး ဆိုေတာ့ .. အစိုးရက ယံုပါမလား ေမးတယ္။ ၃ႏွစ္အထိ ရံႈျပေနတဲ့ ကုမဏီေတြ ခ်ည္းပဲ။ အဲ.. ၃ႏွစ္ေက်ာ္လုိ႔ အရံႈးပဲ ျပေနရင္ေတာ့ အစိုးရ စာရင္းစစ္က ဘယ္သူ႕ကိုမွ ညွာမွာမဟုတ္ဘူးေနာ္..လုိ႔ သင္ၾကားေပးပါတယ္။ အစိုးရကို အၾကီးက်ယ္ မလိမ္ခ်င္ေတာ့ အျမတ္ေငြ ေဒၚလာ ၅ေသာင္း ရတယ္လုိ႔ စာရင္းတင္ျပလိုက္တယ္။ 40% tax အခြန္ ၂ေသာင္း ေဆာင္လိုက္ရပါတယ္။
ဒါကေတာ့ စင္ကာပူက ကုမဏီအေသးတစ္ခုရဲ့ အခြန္ေရွာင္းနည္းပါ။
စင္ကာပူမွာ ေဒၚလာတစ္သန္း လည္ပတ္ေငြ Turnover Money 1 million dollar ကုမဏီဆိုတာ အေသးစား၊ အလတ္စား အဆင့္မွာပဲ ရွိပါတယ္။ ဒီကုမဏီေတြကို အစိုးရက အခြန္မေကာက္တဲ့အျပင္ ပံ့ပိုးမႈေတြေတာင္ လုပ္ေပးပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ ဘာေၾကာင့္ ဆင္းရဲသြားသလဲ ဆိုေတာ့ .. ဒီလို အေသးစား၊ အလတ္စားကုမဏီမ်ား SME Small & Medium Enterprise အက္စ္အမ္အီး ေတြကို ျမွင့္တင္မေပးပဲ အခြန္နင္းကန္ ေကာက္လုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုမဏီ စေထာင္လိုက္္တာနဲ႕ တစ္ႏွစ္စာ အခြန္ က်ပ္သိန္းတစ္ရာ အရင္ေပးရတဲ့ လာဘ္စားစနစ္ၾကီး ေအာင္ျမင္စြာ လည္ပတ္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တရုပ္ျပည္လို အခြန္ေကာက္ႏိုင္ဖို႕ ဆိုတာ ဒီလိုလူေတြနဲ႕ ဆက္လုပ္ေနလုိ႔ေတာ့ အေဝးၾကီးပဲ၊ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံေတာင္ မွီဖို႕မလြယ္ဘူး။ ဗီယက္နမ္ကအမွီလိုက္ဖို႕ဆိုတာ သူကလဲ ရပ္ေနတာမွမဟုတ္တာ။ ျမန္မာစနစ္ (Burmese way of Socialism, Myanmar way of Democracy) ကို ေျပာင္းဖို႕ပဲ ..လုပ္ေနၾကပါတယ္။ စနစ္ဆိုတာ လူက လုပ္တာမဟုတ္ပါလာ။ ထိပ္ဆံုး၊ အျမင့္ဆံုး အာဏာပိုင္တဲ့ စနစ္ကေတာ့ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ဥပေဒၾကီးကလဲ စကၠဴပါပဲ။ အခ်ိန္မေရြး ေျပာင္းႏိုင္ပါတယ္။ အာဏာသိမ္းျပီး စစ္အစိုးရသစ္ကို အပ္ခ်င္ၾကတာေတာ့ ေနာက္ကြယ္က ၾကိဳးကိုင္ေနတဲ့ လူေတြရဲ့ အၾကံပါပဲ။ အမိျမန္မာျပည္ နတ္သမီးက ခြင့္ျပဳမယ္ မထင္ပါဘူး။

• အခြန္ေရွာင္/ေဆာင္ သင္ျပေသာေသာ ဆရာမ်ား
ဒီအေၾကာင္းေတြကို လက္ေတြ႕ သင္ျပေပးခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ဗီယက္နမ္သန္းၾကြယ္သူေဌးၾကီးနဲ႕ သူလက္ေအာက္မွာ လုပ္တဲ့ အာမခံလုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း၊ ခ်မ္းသာသူမ်ားပဲ အခြန္ေရွာင္နည္းကို သိၾကျပီး၊ ဆင္းရဲသူမ်ားက အခြန္ေဆာင္နည္းကို သိၾကေၾကာင္း၊ အစိုးရဆိုတာ ဆင္းရဲသူကို အခြန္ေရွာ့ေကာက္ျပီး၊ ခ်မ္းသာသူမ်ားကို အခြန္အမွန္ကန္ ေကာက္တဲ့ လူကို အစိုးရေကာင္း လုိ႔ေခၚေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံလို ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံမ်ားမွာ ေငြနဲ႕အာဏာပဲ ၾကီးစိုးတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ား ဆင္းရဲတြင္းထဲ က်သြားေၾကာင္း၊ American and Singapore Good Attitude မ်ားက ရွင္းျပၾကပါတယ္။ လက္ေတြ႕လုပ္ဖို႕က အဆတစ္ေထာင္ေလာက္ ခက္ပါတယ္။ အခုပဲ ဥေရာပ IMF, ဂ်ပန္၊ အာရွဘဏ္၊အေမရိကန္ ကမၻာ့ဘဏ္အဖြဲ႕ၾကီးေတြ ျမန္မာျပည္ ကူညီဖို႕လာေတာ့ အစိုးရက ရံုးခန္းေတာင္ အခမဲ လုပ္မေပးခ်င္ဘူူး။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း အစိုးရလုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိသူေတြက မင္းတို႕ငါ့အိမ္ကို တစ္ႏွစ္ေဒၚလာတစ္သန္းနဲ႕ ငွားၾကပါ။ ငွားရင္ ..မင္းတို႕လုပ္ငန္းေတြ အဆင္ပိုေျပေအာင္ ငါကူညီေပးပါမယ္…လုိ႔ ပံ့ပိုးပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီလိုစိတ္မ်ိဳးရွိသူေတြေၾကာင့္ ဘိန္းဘုရင္ေဟာင္း၊ ဝိသမစီးပြားေရးလုပ္စားတဲ့ ေအရွားေဝါလို ကုမဏီမ်ိဳး ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကအစ၊ ျမင္ျခံ သံမဏိစက္ရံုအထိ လုပ္စားသြားၾကတယ္။ လုပ္စားေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

• စင္ကာပူက SME ဆိုင္ခန္းတစ္ခု
ဥပမာ ထမင္းဆိုင္ ဆိုရင္ တစ္ေယာက္ ၄ေဒၚလာႏႈန္း၊ တစ္ရက္ကို လူ၁၀၀ လာစားၾကတယ္။ တစ္ရက္ ေဒၚလာ ၄၀၀ ရပါတယ္။ တစ္လဆိုေတာ့ ေဒၚလာ တစ္သိန္း၈ေသာင္း ဝင္ေငြရပါတယ္။ Turnover $144,000 ရပါတယ္။ ဒါက ဆိုင္ေပါက္စ တစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္။ Turnover လည္ပတ္ေငြ မ်ားရင္ အျမတ္မ်ားတယ္ ဆိုတာ လူတိုင္းသိပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ လာစားတိုင္း တစ္ေဒၚလာပဲ ျမတ္တယ္ဆိုရင္ေတာင္ ၂၅% အျမတ္ထြက္ေနပါျပီ။ Investment ရင္းႏွီးမႈ ေငြရင္း ဘယ္ေလာက္လိုသလဲဆိုတာ့ ထမင္းဆိုင္လုပ္ငန္း ဆိုင္ခန္းငွားခ ေဒၚလာ ၅ေထာင္၊ ေန႕စဥ္ ခ်က္ျပဳတ္ကရိယာ၊ ကုန္ၾကမ္း ေဒၚလာ ၂၀၀ ဆိုေတာ့ ေန႕တိုင္း အျမတ္ ေဒၚလာ ၂၀၀ ရပါတယ္။ အလုပ္သမားခ ၂ေယာက္ကို တစ္ရက္ ေဒၚလာ ၁၀၀၊ ဆိုင္ခန္းငွားခ တစ္ရက္ ေဒၚလာ၇၀ ဆိုရင္ ဆိုင္ရွင္ အျမတ္သိပ္မက်န္ပါဘူ။ ဒါက အႏွိမ့္ဆံုးအဆင့္ Turnover $144,000 ဆိုင္ေလးတစ္ခုပါ။ စာေရးသူရဲ့ စင္ကာပူ ကုမၸဏီအေသးေလးအလုပ္က Turnover 1 million dollar ဆိုတာ လူ၆ေယာက္ေလာက္ ငွားျပီး လုပ္ရတာျဖစ္လုိ႔ ဒါေလာက္အလုပ္မ်ိဳးေတြ စင္ကာပူမွာ အမ်ားၾကီးပါပဲ။
ဒီေတာ့ စင္ကာပူမွာ အေသးစားနဲ႕အလတ္စား စီးပြားလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ရင္ အျမတ္ေငြ မ်ားစြာရလုိ႔ ႏိုင္ငံျခားသားစြာ လာလုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။ စင္ကာပူအစိုးရက အဲဒီ လုပ္ငန္းမ်ားကို အခြန္လႊတ္ေပးပါတယ္။ အခြန္ လံုးဝေရွာင္လုိ႔ မရတဲ့ ကုမၸဏီေတြကေတာ့ ဘဏ္တိုက္ၾကီးမ်ား၊ ေရနံလုပ္ငနး္၊ သေဘၤာလုပ္ငန္း၊ သြင္း၊ထုတ္ကုန္လုပ္ငန္း၊ ကုန္တိုက္ၾကီးမ်ား၊ စူပါမတ္ကတ္မ်ား၊ ေလဆိပ္၊ သေဘၤာဆိပ္၊ အေရာင္းဝယ္ပြဲစားမ်ား ..စတဲ့ ဧရာမ ကုမၸဏီၾကီးမ်ား၊ ဝန္ထမ္း ရာ၊ ေထာင္ ခန္႕ထားတဲ့ ကုမဏီၾကီးေတြကို အလြန္ထက္ျမတ္တဲ့ စာရင္းစစ္စနစ္ Audit System နဲ႕ အခြန္ေကာက္ပါတယ္။ ေကာက္လုိ႔ရတဲ့ ပိုက္ဆံကို ႏိုင္ငံရဲ့ ပညာေရး၊ အေျခခံပညာနဲ႕တကၠသိုလ္၊ ပိုလီဒီပလိုမာေက်ာင္းမ်ားကို ျပန္သံုးပါတယ္။ ေနာက္ လမ္းတံတား၊ ရထားကားလမ္းမ်ားကို ေဆာက္ပါတယ္။ အဲ .. စစ္တပ္ကိုလည္း အမ်ားၾကီး သံုးပါတယ္။ စင္ကာပူစစ္တပ္ အသံုးစရိတ္က အခြန္ေကာက္ရသမွွ်ရဲ့ ၃၀% အထက္ကို သံုးပါတယ္။ ပညာေရးက ၁၅% ေလာက္သံုးပါတယ္။ စင္ကာပူစစ္တပ္က ပိုက္ဆံအရမ္းသံုးတာ စင္ကာပူစစ္တပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြ ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြ လာဘ္စား၊ သူတို႕အိပ္ေထာင္ထဲ ထည့္လုိ႔ မရပါဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ မေျပာနဲ႕၊ အၾကပ္တပ္သားေတာင္ လစာ မိသားစုလံု ေလာက္ေအာင္ ရပါတယ္။ စားဝတ္ေနစရိတ္ကိုလဲ အစိုးရက တာဝန္ယူပါတယ္။ ပင္စင္ယူရင္လဲ မပူပင္ရေအာင္၊ သားစဥ္ေျမးဆက္ အစိုးရက တာဝန္ယူပါတယ္။

• နိဂံုး (အခြန္ေရွာင္ျခင္း)
ျမန္မာျပည္မွာ မွတ္ပံုတင္ရံုး၊ ကားေမာင္းလိုင္စင္ရံုး၊ ခရီးသြားေထာက္ခံစာကအစ ေရာက္ေလရာ ရံုး၊ ဌာနဆိုင္ရာေတြမွာ အခြံေရွာင္ဖို႕ၾကိဳးစားသူမ်ားက ဌာနဆိုင္ရာမ်ားက မလြတ္တမ္း အခြံေကာက္ေနပါတယ္။ စင္ကာပူမွာေတာ့ ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း လူလိမ္ လူပြဲစား၊ အလုပ္ပြဲစားေတြေပ့ါ။ စကားၾကမ္းၾကမ္း ေရးရင္ ေတာင္းစားေနၾကတယ္ေပါ့။ သူတို႕ကို အေရးမယူခ်င္ပါ။ အာဏာရွိေနတဲ့ အခြန္ေရွာင္ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ၾကီးေတြေတာ့ တိုင္းျပည္အတြက္ လုပ္ေနတာမို႕ အေရးမယူသင့္ပါဘူး။ ရွိပါေစေတာ့။ ဒါေပမဲ့ ဟိုး .. ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမိန္႕သားထိုင္ေနတဲ့ အခြန္ေရွာင္၊ ဘိန္းဘုရင္ေဟာင္းေတြကိုပဲ အေရးယူလိုက္ ေစလိုပါတယ္။ ဒီလုိအစျပဳရင္းေတာ့ တေျဖးေျဖး အဆင္ေျပသြားမွာပါ။
အခြန္ေဆာင္ျခင္း၊ အခြန္ေရွာင္ျခင္းမ်ားကို Singapore and Myanmar Good Attitude မ်ားအတြက္ ဒါေလာက္ပဲ ေရးလိုက္ပါတယ္။ အားလံုး ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ပါေစ။ ဝတ္မႈန္ (စင္ကာပူ)
August 21 2017

ရိကၡာနဲ႔ သိကၡာလဲတဲ့ အင္ဂ်င္နီယာမ်ား ခိုးမွ ထမင္းစားရမွာလား


Aung Kyaw SanFollow
ရိကၡာနဲ႔ သိကၡာလဲတဲ့ အင္ဂ်င္နီယာမ်ား
ခိုးမွ ထမင္းစားရမွာလား
Crd. .M Swe Fone
ရင္နာစရာေတာ့ေကာင္းပါတယ္။
အဂၤ်င္နီယာပညာေတြသင္၊ အဂၤ်င္နီယာအလုပ္လုပ္တဲ့သူေတြကို သူခိုးေတြလို႔ေျပာၾကတယ္။ ဘယ္အဂၤ်င္နီယာက ခိုးခ်င္ပါ့မလဲ။ ခိုးခ်င္တဲ့သူလည္း ႐ွိခ်င္႐ွိမွာေပါ့ေလ။

ဒါေပမယ့္ ဒီေလာက္ပညာေတြသင္လာၿပီးမွ ခိုးမွ စားရမယ္ဆိုတာကိုေတာ့ အမ်ားစုကဘဝင္က်ႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ ဒါဆို မခိုးၾကဘူးလား။ ဟုတ္ကဲ့ ခိုးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း အစိုးရအင္ဂ်င္နီယာဝန္ထမ္းဘဝနဲ႔ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ ခိုးၿပီး မိသားစုကို ေကြၽးေမြးခဲ့ရပါတယ္။ မိသားစုကို ေကြၽးေမြးဖို႔ေလာက္ဆို အင္ဂ်င္နီယာေတြ ခိုးဖို႔လိုမည္မထင္ပါ။ ကိုယ့္မိသားစု မဟုတ္တဲ့ သူေတြအတြက္ပါ ခိုးၿပီး ေကြၽးရ၊ ေပးရလို႔၊ မင္းတို႔လည္းခိုး၊ ငါတို႔ကိုလည္း percentage ေပးဆိုတဲ့ လူတန္းစားတစ္ရပ္ ဖန္​တီးျဖစ္ေပၚလာတဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အင္ဂ်င္နီယာေတြ သူခိုးဘဝကို ေရာက္ၾကပါေတာ့တယ္။

Yellow Book လို႔ေခၚတဲ့ Analysis of Rates မွာ လုပ္ငန္း items အလိုက္ materials ကို Wastage ရာခိုင္းႏႈံးက material အေပၚမူတည္ၿပီး 5% ကေန 50% အထိ ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ ပစၥည္​းအေလအလြင့္မ႐ွိေအာင္ လုပ္တတ္ရင္ ကိုယ္တြက္က်န္ၿပီးသာပါ။ ဝယ္တဲ့ဆိုင္က ေဖာက္သည္ျဖစ္ေအာင္ commission ေပးတာလည္း ႐ွိပါတယ္။

ဟုတ္ၿပီ။ ဒါဆို ဘာျဖစ္လို႔ခိုးတာလဲ။ ဒီေနရာမွာ ဘာကို ဘယ္လိုခိုးသလဲဆိုတာ ႐ွင္းျပပါမယ္။

(၁) Quality အေပၚမွ ခိုးျခင္း
လုပ္ငန္းတစ္ခုေဆာင္႐ြက္ဖို႔ drawings နဲ႔ estimate ေတြ ႐ွိရပါတယ္။ details drawing ကိုဖတ္ၿပီး estimate ဆဲြရပါတယ္။ ဥပမာ brick work ဆိုပါစို႔။ details drawing မွာ 1:3 cement mortar နဲ႔ျပထားၿပီး estimate ကလည္း 1:3 cement mortar နဲ႔ materials ထုတ္တယ္။ field မွာလုပ္ေတာ့ composite mortar သုံးတယ္။ သို႔မဟုတ္ 1:5 cement mortar ကိုသုံးတယ္ဆိုရင္ cement ရဲ႕ quantity ေလွ်ာ့သုံးလိုက္တဲ့အတြက္ quality အေပၚမွ ခိုးျခင္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။

(၂) Substituted ခိုးျခင္း
ဒါကေတာ့ ပစၥည္းတစ္ခုကို တန္ဘိုးနည္း အမ်ိဳးအစားတူပစၥည္းျဖင့္ အစားထိုး ထည့္သုံးျခင္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ estimate မွာ cement ကို တံဆိပ္ေတြ၊ made ေတြ ေရးမထားဘူး။ ဒါေပမယ့္ price ကေတာ့ Thai brand နဲ႔ cost ျပထားတယ္။ တကယ္သုံးေတာ့ China made နဲ႔ တြယ္လိုက္တယ္ဆိုရင္ ဒါ ခိုးတာဘဲေပါ့။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆို hardwood အစား Inn
နဲ႔ေတာင္ ထည့္သုံးခဲ့ၾကတယ္။ ဒီမွာက Thai ရယ္၊ China ရယ္ Local ရယ္ဆိုၿပီး လြတ္လပ္စြာ ဝယ္ယူအသုံးခ်ခြင့္ ႐ွိေတာ့ ပက္ပက္စက္စက္ကို လုပ္ေနၾကတာ။ အရင္ေခတ္ေတြက ပိုဆိုးေပါ့။

(၃) Measurement ကို ခိုးျခင္း
အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ အလြယ္တကူျမင္ေတြ႔လို႔မရတဲ့ Foundation အပိုင္းေတြမွာ ခိုးတာမ်ားပါတယ္။ depth ကို ေလ်ွာ့တူးတာ၊ Retaining wall ေတြမွာ steps ေတြ မထည့္တာေတြေပါ့။ Roads ေတြမွာ လမ္းခင္းေက်ာက္ထု မျပည့္တာ၊ လမ္းအက်ယ္ေတြ ေလ််ာ့တာေတြလည္း ဒီခိုးနည္းမွာ ပါတာေပါ့။

(၄) အေပ်ာက္႐ိုက္ခိုးျခင္း
ဒီခိုနည္းကို ဥပမာေပးဖို႔ ေတာ္ေတာ္စဥ္းစားရတယ္။ ဘယ္မွာေတြ႔လည္းဆိုေတာ့ ​လြန္ခဲ့တဲ့ ၂လေလာက္က fb မွာ ေက်ာင္းေဆာက္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး tender ေအာင္လို႔ လုပ္ခြင့္ရတဲ့ ကုမၸဏီက စာသင္ေက်ာင္းေဆာက္ရာမွာ 9"x9" R.C.C plinth beam ထည့္ရမွာကို သံေခ်ာင္းမထည့္ဘဲ ထု 6" ေလာက္နဲ႔ concrete ေလာင္းထားတယ္။ "ခိုးခ်င္တာလည္း ျပာလို႔၊ အ,လိုက္တာလည္းခ်ာလို႔" ေျပာရမလိုျဖစ္ေနၿပီ။ တကယ္ဆို သံေခ်ာင္းမထည့္မွေတာ့ 2" ထုနဲ႔ D.P.C
ဘဲ ေလာင္းလိုက္ေပါ့။ သိတဲ့သူက စစ္လို႔ေပၚေတာ့ ႐ွက္စရာျဖစ္ေရာ။ 2" ထု D.P.C ေလာင္းထားလို႔ စစ္တဲ့သူလာရင္ အင္ဂ်င္နီယာကို လႊဲခ်လို႔ရတာေပါ့။
ကုမၸဏီပိုင္႐ွင္ေတြအတြက္ အင္ဂ်င္နီယာေတြရဲ႕ အသုံးဝင္ပုံ တစ္ခုေပါ့။ ဒီနည္းကေတာ့ ခပ္တည္တည္နဲ႔ သုံးရမယ့္ပစၥည္းကို လုံးဝထည့္မသုံးလို႔ အေပ်ာက္႐ိုက္ခိုးျခင္းမည္ေၾကာင္း ဂဏွာဟိ မွတ္ေလေလာ့။

(၅) Rate ကို ခိုျခင္း
ဒီခိုးနည္းကိုေတာ့ Local Rate ဆိုတဲ့ ေဒသေပါက္ေဈးႏႈန္းအေပၚမွီၿပီး ခိုးတာပါ။ လက္ေတြ႔သိခ်င္ရင္ေတာ့ မိမိတို႔ၿမိဳ႕က အတည္ျပဳ ထုတ္ေပးထားတဲ့ ေဒသေပါက္ေဈးႏႈန္းစာအုပ္ထဲကေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္းေဈးနႈန္းေတြနဲ႔ အျပင္ ကုန္မာဆိုင္ေတြက ေရာင္းတဲ့ ေဈးနႈန္းေတြကို သုေတသနလုပ္ၾကည့္ၾကပါ။ ဘယ္ၿမိဳ႕မွာမဆိုေပါ့။
ဒီေလာက္ဆို ျပည့္စုံသေလာက္႐ွိပါၿပီ။ ဒါကိုဖတ္ၿပီး ကုမၸဏီေတြနဲ႔ တစ္ခ်ိဳ႕ အင္ဂ်င္နီယာေတြက အကြၽႏ္ုပ္ကို ေမတၱာေတြ ပို႔ၾကေရာ့မယ္။ ကိစၥမရွိပါဘူး။ ဆဲခ်င္လည္း ဆဲလို႔ရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ အထက္မွာေျပာခဲ့သလိုဘဲ။ အင္ဂ်င္နီယာပညာဆိုတာ လူတိုင္းသင္ယူခြင့္ မရၾကပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး အင္ဂ်င္နီယာျဖစ္ရတာလည္း ဂုဏ္ယူစရာတစ္ခုပါ။
ဒါေပမယ့္ ခိုးစားရတယ္ဆိုတာကေတာ့ ပညာတတ္ေတြရဲ႕ အလုပ္မဟုတ္သလို ဂုဏ္ယူစရာနဲ႔လည္း လုံးဝ ဆန႔္က်င္ဖက္ႀကီးပါ။
ခိုးတယ္ဆိုမွေတာ့ အဒိႏၷဒါနကံ ေျမာက္ေနပါၿပီ။

ဒါကို မသိလို႔လုပ္ေနတာလားဆိုေတာ့လည္း မဟုတ္ျပန္ဘူး။ သိသိႀကီးနဲ႔ လုပ္ေနၾကတာပါ။ ဘာသာတရားနဲ႔ေျပာရင္လည္း ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး အေျခခံ ၅ ပါးသီလမွ လုံျခံဳေအာင္ မေစာင့္ထိန္းႏိုင္တဲ့လူမ်ိဳးေတြပါလားဆိုၿပီး ႐ွက္ဖို႔လည္း ေကာင္းပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံတစ္ခုကို တိုးတက္ေအာင္ တည္ေဆာက္ရာမွာ စာရိတၱမ႑ိဳင္ မခိုင္ဘဲနဲ႔ တည္ေဆာက္လို႔မရပါ။ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးရဲ႕ စာရိတၱမ႑ိဳင္ဟာ အေဆာက္အဦတစ္ခုရဲ႕ အုတ္ျမစ္ Foundation ပါ။ အားလုံးရဲ႕အၾကံဥာဏ္ေတြနဲ႔ စုေပါင္းၿပီး လက္႐ွိ ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြကို ျပဳျပင္ဖို႔ လိုေနပါၿပီ။
ဒီလိုေျပာေတာ့ မင္းက ဝန္ထမ္းကထြက္ၿပီး ေသာက္ႀကီးေသာက္က်ယ္ေျပာတယ္ ထင္ခ်င္ ထင္ၾကမယ္။ ႀကိဳက္သလို ထင္ႏိုင္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ဝန္ထမ္းဘဝကတင္ ထြက္ခဲ့တာမဟုတ္ပါ။ ေနာက္ဘဝေတြမွာ သီလမလုံလို႔၊ အဒိႏၷဒါနကံေၾကာင့္ ျဖစ္မယ့္၊ ခံရမယ့္ အပါယ္​​ဘံုဘဝေတြကေနကို လြတ္ဖို႔ဆိုၿပီး တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေ႐ွာင္ထြက္ျခင္းပါ။ ကြၽန္ေတာ့္အဖိုးေတြနဲ႔ ကြၽန္ေတာ့္အေဖဟာ ဘာသာေရးလိုက္စားသူေတြပါ။ ကြၽန္ေတာ္ အလုပ္ထြက္စာတင္ၿပီးတာနဲ႔ ႐ြာက ကြၽန္ေတာ့္အေဖဆီ စာတစ္ေစာင္ေရးပို႔ပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္အလုပ္ထြက္ရျခင္းကို ကြၽန္ေတာ့အေဖ နားလည္ေစဖို႔ပါ။ အဓိကအေၾကာင္းျပတာကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ အင္ဂ်င္နီယာလုပ္ၿပီး ျပည္သူ႔ဘ႑ာကို မခိုးခ်င္ေတာ့ေၾကာင္း၊ လုပ္တာတမ်ိဳး၊ စာရင္းျပေတာ့တစ္မ်ိဳးဆိုေတာ့ မုသာဝါဒကံပါ ခ်ိဳးေဖာက္ေနသလိုျဖစ္လို႔ အလုပ္ထြက္လိုက္တာျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ဒီလိုမခိုး၊မလိမ္ညာဘဲ ဘဝကိုရပ္တည္လို႔ရမယ္လို႔ ယုံၾကည္ေၾကာင္းေတြ ေရးလိုက္တာပါ။ အေဖလည္း ေက်နပ္မွာပါေလ။
2009 ခုနစ္ ရန္ကုန္မွာ ကြၽန္ေတာ့္ကို Staad. Pro သင္ေပးတဲ့ ဆရာမေလးက သူ႔အေၾကာင္းကို ေျပာျပပါတယ္။ က်ေနာ့္ထက္ အသက္ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ ငယ္ပါတယ္။ သူ႔အဖိုး၊ သူ႔အေဖလည္း အင္ဂ်င္နီယာေတြျဖစ္ေၾကာင္း။ ဆည္ေျမာင္းနဲ႔ ေဆာက္လုပ္ေရးဌာနေတြမွာ ဝန္ထမ္းေတြ လုပ္ခဲ့ၾကၿပီး သူ႔ကိုေတာ့ ဝန္ထမ္းမလုပ္ခိုင္းလို႔ အခုလို ရန္ကုန္မွာလာၿပီး အခ်ိန္ပိုင္း သင္တန္းဆရာ
လုပ္ေနေၾကာင္းေျပာပါတယ္။ သူဘာကိုဆိုလုိတယ္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္ နားလည္ပါတယ္။ အဲဒီ 2009 က ကြၽန္ေတာ္ ဝန္ထမ္းက ထြက္တဲ့ႏွစ္ပါ။ အခု ကြၽန္ေတာ္ အျပင္က ပုဂၢလိက အေဆာက္အဦးေတြ လိုက္ေဆာက္းေပးတယ္။ ႀကိဳက္ေရာင္း၊ ႀကိဳက္ဝယ္ဘဲ။ ဘာမွ ခုိးစရာ၊ လိမ္စရာ မ႐ွိေတာ့ဘူး။ ဘယ္သူ႔မွ မေပးခ်င္ေပးခ်င္နဲ႔ ေပးရတဲ့ percentage ေတြလည္း မ႐ွိဘူး။ ႐ွင္းတယ္။ ဘဝဆိုတာ အ႐ႈပ္ထဲမွာ ႐ွင္းေအာင္ေနတတ္ရမယ္လို႔ မဟာၿမိဳင္ဆရာေတာ္ ေရးတဲ့ စာအုပ္မွာ ဖတ္ဖူးပါတယ္။

စာဖတ္ေပးသူအားလုံးကို ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္ဗ်ာ။ မ်ားမ်ားလည္း share ေပးၾကပါ။ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြအတြက္ေပါ့။
အိပ္မက္လွလွေလးေတြ မက္ပါေစ။
Crd. .M Swe Fone
Credit # Sayar Kaung
Photo # Facebook